Τα μεγαλύτερα υπόγεια αλατωρυχεία στον κόσμο τα ανακάλυψε,το άλογο του Μακεδόνα στρατηλάτη.

Τα μεγαλύτερα αλατωρυχεία στον κόσμο βρίσκονται στην Χέουρα του Πακιστάν και λέγεται ότι τα ανακάλυψε ο Μέγας Αλέξανδρος.

ΤΟ ΑΛΑΤΙ είναι απαραίτητο για την επιβίωση του ανθρώπου. Για τον λόγο αυτό ήταν γνωστό και χρησιμοποιούνταν από την αρχαία εποχή. Σε μερικές περιοχές το χρησιμοποιούσαν σαν νόμισμα. Οι πλούσιοι πουλούσαν δούλους σε αντάλλαγμα με αλάτι, ενώ άλλοι έκαναν τις αγορές και τις πωλήσεις με κομμάτια αλατιού. Στα ρωμαϊκά χρόνια στους στρατιώτες δίνονταν λίγοι κόκκοι αλάτι σαν συμπλήρωμα του μισθού τους. Από το λατινικό sal (αλάτι) βγήκε η λέξηsalary που σημαίνει μισθός.

Αλλά ενώ για εμάς είναι σήμερα κάτι δεδομένο, στα χρόνια του παρελθόντος, το αλάτι ήταν ένα πολύτιμο αγαθό που δεν ήταν ευρέως διαθέσιμο σε όλους. Το αλάτι δεν χρησίμευε μόνο στη συντήρηση των τροφίμων. Οι άνθρωποι στο παρελθόν είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να επιβιώσουν κατά τους χειμερινούς μήνες, ενώ μπορούσαν να διανύουν μεγάλες αποστάσεις έχοντας μαζί τους αλατισμένα τρόφιμα.

Στην αρχή οι άνθρωποι έπαιρναν το αλάτι από τη θάλασσα, στις αλυκές, με την εξάτμιση του νερού. Στη Γαλλία και στη Γερμανία βρέθηκαν ύστερα από ανασκαφές αρχαίες συσκευές με τις οποίες απομόνωναν το αλάτι. Επίσης ήταν γνωστό το ορυκτό αλάτι (στερεό). Σπουδαία ορυχεία υπήρχαν στη Λιβύη, στην Αραβία, στην Ισπανία και στη Βοημία.

Σήμερα ένα από τα πιο φημισμένα αλατωρυχεία στον κόσμο βρίσκεται στην Χέουρα του Πακιστάν. Είναι το μεγαλύτερο υπόγειο αλατωρυχείο στον κόσμο, και το δεύτερο ύστερα από την τεράστια έκταση ορυκτού άλατος που βρίσκεται ελεύθερη στην επιφάνεια της Γης στη ΝΑ Βολιβία, όπου κάποτε υπήρχε προϊστορική λίμνη.
photo

Λεπτομέρεια από τη Σαρκοφάγο του Αλεξάνδρου που δείχνει τον Μακεδόνα στρατηλάτη στη μάχη της Ισσού (333 π.Χ.). 

Σύμφωνα με τον θρύλο, το βασίλειο του αλατιού, όπως αποκαλείται η Χέουρα που βρίσκεται στην Πενταποταμία (Παντζάπ) στο Β. Πακιστάν, ανακαλύφθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο.

Πρόκειται για ένα τεράστιο υπόγειο σπήλαιο με έκταση πάνω από εκατό τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η ιστορία αναφέρει πως όταν ο Αλέξανδρος και ο στρατός του αναπαύονταν εκεί, κατά τη διάρκεια της πορείας τους στην Πενταποταμία, μερικά από τα άλογα των στρατιωτών άρχισαν να γλείφουν τις πέτρες στο έδαφος. Βλέποντας το παράξενο αυτό θέαμα, οι Μακεδόνες το ανέφεραν στον Αλέξανδρο, ο οποίος πήρε μια πέτρα και την έγλυψε, ανακαλύπτοντας ότι ήταν ορυκτό αλάτι. Έτσι έγινε η ανακάλυψη των αλατωρυχείων.

Όταν ο θρύλος αυτός έφτασε αργότερα στη Δύση, μια στρατιά εξερευνητών, κατά την εποχή της αποικιοκρατίας (15ος αιώνας), πήγαν στην Ανατολή ακολουθώντας τη διαδρομή που ακολούθησε ο Αλέξανδρος κατά την εισβολή του στην Ινδία. Τα αλατωρυχεία της Χέουρα ανακαλύφθηκαν εκ νέου.
photo

Το Τζαμί Badshahi φτιαγμένο από πλίνθους αλατιού μέσα στο συγκρότημα των αλατωρυχείων της Χέουρα.

Παραμένει άγνωστο το πότε ακριβώς άρχισε η συστηματική εκμετάλλευση των αλατωρυχείων. Σύμφωνα με το Χρονικό των Μογγόλων, όταν ο Τιμούρ (Ταμερλάνος) κατέκτησε τον 14ο αιώνα την περιοχή, την εξόρυξη αλατιού ανέλαβαν έναντι τιμήματος οι αρχηγοί των τοπικών ινδικών φυλών.

Όταν οι Σιχ ανέτρεψαν τους Μογγόλους στην Πενταποταμία κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, ανέλαβαν αυτοί την εξόρυξη του αλατιού. Οι Σιχ ήταν αυτοί που έδωσαν το όνομα Χέουρα στο ορυχείο. Αν η λέξη Χέουρα προέρχεται από την ελληνική λέξη ορρύσω (σκάπτω, εξορρύσω), τότε οι Σιχ απλώς επανέφεραν το αρχικό όνομα που έδωσε στην περιοχή ο μακεδονικός στρατός.

Ωστόσο, ο έλεγχος του ορυχείου από τους Σιχ δεν κράτησε πολύ, καθώς τον 19ο αιώνα ο έλεγχος της Κοιλάδας του Ινδού ποταμού και φυσικά του ορυχείου περιήλθε στα χέρια των Βρετανών και στον έλεγχο της διαβόητης Ανατολικής Εταιρείας των Ινδιών.
photo

Πλίνθος ροζ αλατιού από τα αλατωρυχεία της Χέουρα.

Η βρετανική ματαιοδοξία δεν μπορούσε όμως να ικανοποιηθεί με ένα όνομα που είχε προφανείς ελληνικές ρίζες. Έτσι, το 1870 τα αλατωρυχεία της Χέουρα μετονομάστηκαν σε Αλατωρυχεία Μάγιο, προς τιμήν του λόρδου Mάγιο, όταν σαν αντιβασιλιάς της Ινδίας πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην περιοχή.

Οι Βρετανοί εισήγαγαν μια βελτιωμένη τεχνική εξόρυξης. Το 1872, ο δρ. H. Γουόρθ, μηχανικός ορυχείων, που άνοιξε την κύρια σήραγγα κάτω από το έδαφος, πρότεινε να εξορύσσεται μόνο το 50 τοις εκατό του άλατος, ενώ το άλλο 50 τοις εκατό θα χρησίμευε για την υποστήριξη της στοάς. Αυτή η μέθοδος εξόρυξης, γνωστή ως «δωμάτιο και πυλώνας», έσωσε το ορυχείο από την κατάρρευση και έτσι είναι ακόμα σε χρήση μέχρι σήμερα.
photo

Κατασκευή εντός του ορυχείου φτιαγμένη από φωτιζόμενους πλίνθους αλατιού.

Ωστόσο, οι Βρετανοί έκαναν υπερεκμετάλλευση του ορυχείου, χρησιμοποιώντας ως σκλάβους τα μέλη του ντόπιου πληθυσμού. Επρόκειτο για καταναγκαστική εργασία, κατά την οποία ένας εργάτης μπορούσε να φύγει μόνο όταν έβγαζε μια ορισμένη ποσότητα εντός συγκεκριμένης διορίας. Μάλιστα οι Βρετανοί συνήθιζαν να πιάνουν αιχμάλωτα τα παιδιά των εργατών και να απειλούν να τα σκοτώσουν εάν τα μέλη της οικογένειάς τους δεν εκπλήρωναν τις ποσοστώσεις τους.

Όπως ήταν φυσικό, οι εργάτες αντέδρασαν και το 1876 κατέβηκαν σε απεργία, αποκλείοντας την είσοδο των ορυχείων. Οι Βρετανοί απάντησαν με τον τρόπο που ήξεραν. Άρχισαν να πυροβολούν τους άοπλους εργάτες με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 12 από αυτούς. Ο τάφος τους υπάρχει μέχρι σήμερα στην κεντρική πύλη του ορυχείου.

Με τη δημιουργία του κράτους του Πακιστάν η Χέουρα ξαναπήρε το παλιό της όνομα και σήμερα είναι μια από τις μεγαλύτερες αλατοβιομηχανίες του κόσμου, παράγοντας 387.747.820 τόνους το χρόνο.

Το βασίλειο του αλατιού είναι επίσης δημοφιλές τουριστικό αξιοθέατο. Το 2002, η κύρια σήραγγα του Χέουρα διαμορφώθηκε κατάλληλα και έκτοτε το ορυχείο δέχεται χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο. Ανάμεσα στα αξιοθέατα είναι το Τζαμί Badshahi (φωτο πιο πάνω), ένα πλήρως λειτουργικό ταχυδρομικό γραφείο (Τ.Κ. 48530), το Σινικό Τείχος της Κίνας υπό κλίμακα, αναπαράσταση της Mall Road of Murree (το Murree είναι πόλη στα δυτικά Ιμαλάια, κοντά στο Ισλαμαμπάντ), τη χιονοσκέπαστη Σίμλα Χιλ (από το όνομα της ινδουιστικής θεότητας Shyamala Devi) και τον πύργο Minar-e-Pakistan της Λαχόρη. Όπως έχετε ήδη μαντέψει, όλα είναι χτισμένα εξ ολοκλήρου από τούβλα αλατιού.
photo

Οι θάλαμοι με τις φλέβες αλατιού στους τοίχους αντανακλώνται τέλεια στα ήρεμα αλμυρά νερά των υπόγειων δεξαμενών στα αλατορυχεία της Χέουρα.

Ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό των αλατωρυχείων της Χέουρα είναι η φυσική τους ραδιενέργεια. Μελέτες που διεξήχθησαν στα ορυχεία έχουν δείξει ότι τόσο αυτά όσο και το ορυκτό αλάτι αποτελούν φυσική πηγή ραδιονουκλιδίων. Όποιος μπαίνει στα ορυχεία, εργαζόμενοι ή τουρίστες, εκτίθενται σε μικρό βαθμό στο ραδόνιο και στις ακτίνες γάμμα. Το ραδόνιο είναι μια φυσική πηγή ακτινοβολίας και προέρχεται από τη φυσική διάσπαση του ραδίου που υπάρχει στο έδαφος και στα πετρώματα της γης.

Άλλοι, ωστόσο, επισκέπτονται τα ορυχεία για τις θεραπευτικές τους δυνάμεις. Υπάρχει η άποψη ότι τα σωματίδια άλατος που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα έχουν αντιβακτηριακές ιδιότητες, και σε περίπτωση εισπνοής βοηθούν στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, καθαρίζοντας τους πνεύμονες από τη βλέννα. Τα άτομα με άσθμα ή άλλα αναπνευστικά προβλήματα επισκέπτονται τα αλατωρυχεία για να εισπνεύσουν τα θεραπευτικά σωματίδια αλατιού.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο η διοίκηση των ορυχείων όσο και η κυβέρνηση συνδέουν επίσης τις ιαματικές ιδιότητες των αλατωρυχείων με τον Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος, όπως αναφέρουν αρχαίες πηγές, είχε σπουδάσει ιατρική την οποία ασκούσε φροντίζοντας προσωπικά τους τραυματίες του στρατού του. Μέχρι σήμερα σώζονται εικόνες από τον 12ο και 13ο αιώνα, με τη μορφή του Μακεδόνα στρατηλάτη, που κοσμούσαν τους τοίχους των νοσοκομείων της Περσίας, καθώς το Ισλάμ τον είχε τοποθετήσει ανάμεσα στους κορυφαίους θεραπευτές.