Ερμηνεία αστρονομικών όρων

Cepheid – Αστερισμός Κηφέα : Παλλόμενο μεταβλητό αστέρι. Αυτό το είδος υφίσταται μια ρυθμική παλμική ταλάντωση, όπως υποδεικνύεται από το κανονικό μοτίβο της αλλαγής φωτεινότητας σε συνάρτηση με τον χρόνο

. Η περίοδος του παλμού έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται άμεσα με την φωτεινότητα παρατήρησης του Κηφέα και είναι ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία για τον προσδιορισμό της απόστασης στη σύγχρονη αστρονομία. Η ύπαρξη αυτής της σχέσης περιόδου-φωτεινότητας ήταν ένα σημείο διαφωνίας κατά τη διάρκεια της συζήτησης μεταξύ Curtis-Shapley το 1920.

Coma – Κόμη : Ένα σφαιρικό νέφος του υλικού που περιβάλλει την κεφαλή του κομήτη. Αυτό το υλικό είναι ως επί τον πλείστον φυσικό αέριο που έχει βράσει στον παγωμένο πυρήνα του κομήτη λόγω της θερμότητας του Ήλιου. Αυτό το αέριο λάμπει τόσο από το αντανακλώμενο φως του Ήλιου όσο και από το φως που εκπέμπεται από διεγερμένα μόρια. Μια κόμη μπορεί να επεκταθεί έως και ένα εκατομμύριο μίλια από τον πυρήνα.


Comet – Κομήτης : Ένα κομμάτι κατεψυγμένων αερίων από πάγο και βραχώδη συντρίμμια που περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο. Ο πυρήνας του κομήτη είναι περίπου το μέγεθος ενός βουνού στην Γη. Όταν ένας κομήτης πλησιάζει τον Ήλιο, η θερμότητα εξατμίζει το παγωμένο υλικό και παράγει ένα σύννεφο αερίου υλικού που περιβάλλει τον πυρήνα, που ονομάζεται κόμη. Καθώς ο πυρήνας αρχίζει να διασπάται, παράγει επίσης ίχνος σκόνης, η ουρά ακολουθεί την τροχιά του  και είναι μια ουρά αερίων ή ιόντων που μπορεί να επεκταθεί έως και ένα εκατομμύριο μίλια από τον πυρήνα. Πιστεύεται ότι υπάρχουν τρισεκατομμύρια κομήτες στο ηλιακό μας σύστημα πέρα από τον Ποσειδώνα και τον Πλούτωνα, αλλά μόνο μια φορά ανά δεκαετία έρχεται κάποιος κοντά και είναι αρκετά φωτεινός για να τον δούμε εύκολα χωρίς κυάλια ή τηλεσκόπιο.

Dust grains – Κόκκοι σκόνης : Δεν είναι η σκόνη που βρίσκει κανείς στο σπίτι, η οποία είναι συνήθως λεπτά κομμάτια υφάσματος, βρωμιάς ή νεκρών κυττάρων του δέρματος. Οι διαστρικοί κόκκοι σκόνης είναι πολύ μικρότερες συστάδες της τάξεως του κλάσματος του ενός εκατομμυριοστού του μέτρου, ακανόνιστου σχήματος, και αποτελούνται από άνθρακα και ή πυριτικά άλατα. Η σκόνη είναι πιο εμφανής από την απορρόφηση της, προκαλώντας μεγάλες σκούρες κηλίδες στις περιοχές του Γαλαξία μας και σκοτεινές ζώνες σε άλλους γαλαξίες. Η ακριβής φύση και η προέλευση των διαστρικών κόκκων σκόνης είναι άγνωστη, αλλά είναι σαφώς συνδεδεμένη με νέα αστέρια.

Emission Nebula – Νεφέλωμα εκπομπής : Ένας τύπος νεφελώματος που λάμπει με την εκπομπή φωτός, όταν τα ηλεκτρόνια του ανασυνδυάζονται με τα πρωτόνια του, για να σχηματίσουν άτομα υδρογόνου. Το ηλεκτρόνιο προσεγγίζει συχνά το πρωτόνιο με βήματα που εκπέμπουν ενέργεια ως φως. Το ανασυνδυασμένο ηλεκτρόνιο εκπέμπει ένα φωτόνιο με κόκκινο φως. Δεδομένου ότι πολλά άτομα στο νεφέλωμα συμπεριφέρονται κατά τον ίδιο τρόπο, το νεφέλωμα αποκτά ένα κόκκινο φως. Αυτός ο τύπος νεφελώματος δημιουργείται όταν το ενεργητικά υπεριώδες φως από ένα καυτό αστέρι λάμπει σε ένα νέφος υπεριώδους αερίου υδρογόνου, απομακρύνοντας τα ηλεκτρόνια από τα άτομα (ιονισμός). Τα ελεύθερα ηλεκτρόνια μπορούν στην συνέχεια να ξεκινήσουν διαδικασία ανασυνδυασμού.

Fusion – Σύντηξη : Είναι η διαδικασία κατά την οποία οι πυρήνες συγκρούονται γρήγορα για να κολλήσουν μεταξύ τους και εκπέμπουν μεγάλη ποσότητα ενέργειας. Στο κέντρο των περισσότερων αστέρων το υδρογόνο σχηματίζει ήλιο. Η σύντηξη είναι τόσο ισχυρή που υποστηρίζει την τεράστια μάζα του άστρου από την κατάρρευση, και θερμαίνει το αστέρι τόσο πολύ ώστε λάμπει σαν το φωτεινό αντικείμενο που βλέπουμε. Οι επιστήμονες εδώ στη Γη προσπαθούν να κάνουν πυρηνική σύντηξη στο εργαστήριο σαν μια χρήσιμη πηγή ενέργειας.

Galaxy – Γαλαξίας : Ένα σύστημα περίπου 100 δισεκατομμυρίων άστρων. Ο Ήλιος μας είναι μέλος του Γαλαξία. Υπάρχουν δισεκατομμύρια γαλαξίες στο παρατηρήσιμο Σύμπαν. Ακριβώς πότε και πως οι γαλαξίες σχηματίζονται στο Σύμπαν είναι ένα θέμα της τρέχουσας αστρονομικής έρευνας.       

H II Region – Περιοχή Η ΙΙ : Μια περιοχή του θερμού αερίου που περιβάλλει ένα νεαρό άστρο ή αστέρια που είναι ως επί το πλείστον ιονισμένα. Το ενεργητικό φως από αυτά τα νέα αστέρια ιονίζει το υπάρχον αέριο. Η περιοχή αυτή συνήθως εμφανίζεται με κόκκινο χρώμα, όπως λάμπει με τα φωτόνια που εκπέμπονται όταν τα ηλεκτρόνια ανασυνδυάζονται με τα πρωτόνια υδρογόνου.

Helium – Ήλιο : Το δεύτερο ελαφρύτερο και το δεύτερο πιο άφθονο στοιχείο. Το τυπικό άτομο ηλίου αποτελείται από ένα πυρήνα από δύο πρωτόνια και δύο νετρόνια που περιβάλλονται από δύο ηλεκτρόνια. Το ήλιο ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά στον Ήλιο μας. Περίπου το 25% του Ήλιου μας είναι ήλιο. 

Hydrogen – Υδρογόνο : Το ελαφρύτερο και πιο άφθονο στοιχείο. Ένα άτομο υδρογόνου αποτελείται από ένα πρωτόνιο και ένα ηλεκτρόνιο. Ένας πυρήνας υδρογόνου είναι απλά ένα μόνο πρωτόνιο. Το υδρογόνο συνθέτει περίπου το 75 % του Ήλιου μας, αλλά μόνο ένα πολύ μικρό κλάσμα της Γης.

Infrared – Υπέρυθρο : Φως που είναι τόσο κόκκινο που οι άνθρωποι δεν μπορούν να το δουν. Είναι μια ζώνη του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος μεταξύ του ορατού και των μικροκυμάτων. Τα φωτόνια του υπέρυθρου φωτός είναι λιγότερο ενεργητικά από φωτόνια του ορατού φωτός.

MessierCharles – Messier Κάρολος : Ενώ κυνηγούσαν τους κομήτες στον ουρανό της Γαλλίας, ο αστρονόμος του 18ου αιώνα Charles Messier έκανε μια λίστα με τις θέσεις των περίπου 100 ασαφών διάχυτων αντικειμένων που εμφανίζονταν σε σταθερές θέσεις στον ουρανό. Παρά το γεγονός ότι τα αντικείμενα αυτά έμοιαζαν με κομήτες, ο Messier ήξερε ότι αφού δεν μετακινούνται σε σχέση με τα άστρα του υπόβαθρου, δεν θα μπορούσαν να είναι οι ανεξερεύνητοι κομήτες που έψαχνε. Αυτά το αντικείμενα είναι πλέον γνωστά στη σύγχρονη αστρονομία και βρίσκονται ανάμεσα στα πιο λαμπερά και πιο εντυπωσιακά νεφελώματα, αστρικά σμήνη και γαλαξίες. Αντικείμενα στον κατάλογο του Messier αναφέρονται ακόμη από τον ‘’Messier αριθμό τους’’. Για παράδειγμα ο γαλαξίας της Ανδρομέδας είναι το 31ο αντικείμενο στην λίστα, γνωστό ως Μ31.

Neutrino - Νετρίνο : Ένα μικρό σωματίδιο που δεν έχει τέλος και θεωρείται ότι έχει πολύ μικρή μάζα. Τα νετρίνα δημιουργούνται με ενεργητικές συγκρούσεις μεταξύ των πυρηνικών σωματιδίων. Το Σύμπαν είναι γεμάτο από αυτά αλλά σπάνια μπορούν να συγκρουστούν με κάτι.

Neutron Star – Αστέρι νετρονίων : Η κατάρρευση του πυρήνα ενός τεράστιου άστρου που προέρχεται από μια έκρηξη supernova (τυπικά μάζα 1,4 φορές τη μάζα του ήλιου, ακτίνα περίπου 5 μίλια, πυκνότητα ενός νετρονίου). Σύμφωνα με τον αστρονόμο και συγγραφέα Frank Shu, ‘’Ένας κύβος-ζάχαρης από το υλικό ενός αστέρος-νετρονίου στη Γη θα ζύγιζε όσο ολόκληρη η ανθρωπότητα! Αυτό δείχνει ξανά πόσο μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας είναι κενό’’. Τα άστρα νετρονίων μπορούν να παρατηρηθούν ως pulsar.

Planet  - Πλανήτης : Μια σφαιρική μπάλα πετρώματος ή και φυσικού αερίου που περιφέρεται γύρω από ένα αστέρι. Η Γη είναι ένας πλανήτης. Το ηλιακό μας σύστημα έχει εννέα πλανήτες. Αυτοί οι πλανήτες είναι κατά σειρά αυξανόμενης μέσης απόστασης από τον Ήλιο: Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης, Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας και Πλούτωνας.

QSO – Quasi Stellar Αντικείμενα, επίσης Quasar : Τα QSO είναι αντικείμενα που με τη πρώτη ματιά φαίνονται σαν κανονικά αστέρια. Με μια πιο προσεκτική εξέταση ωστόσο, τα QSO έχουν πολύ μεγάλη μετατόπιση προς το ερυθρό (δηλαδή το έντονο φως που εκπέμπουν, μετατοπίζεται προς το ερυθρό άκρο του φάσματος). Αν και η ακριβής φύση τους είναι αμφιλεγόμενη, θεωρείται ότι είναι εξαιρετικά μακρινοί, ασυνήθιστοι, φωτεινοί πυρήνες των γαλαξιών. Αν είναι έτσι, τότε το φως που βλέπουμε από αυτούς θα είχε εκπεμφθεί, όταν το σύμπα ήταν ένα κλάσμα της σημερινής ηλικίας του.

Redshift – Μετατόπιση προς το ερυθρό : Όταν το φως που εκπέμπει ένα αντικείμενο μετατοπίζεται προς το ερυθρό άκρο του φάσματος, λέγεται ότι είναι ερυθρή μετατόπιση. Σε γενικές γραμμές, τα φωτόνια του φωτός που εκπέμπονται από μια πηγή ενέργειας και ανιχνεύονται από ένα παρατηρητή σε μια χαμηλότερη ενέργεια, είναι ερυθρή μετατόπιση. Συχνά η μετατόπιση προς το ερυθρό ενός αντικειμένου μπορεί να μετρηθεί με την εξέταση της ατομικής απορρόφησης ή εκπομπής στο φάσμα του. Τα Redshiftsμπορεί να προκαλούνται από την κίνηση της πηγής μακριά από ένα παρατηρητή. Για μακρινά αντικείμενα, ερυθρές μετατοπίσεις μπορεί να προκληθούν από τη διαστολή του Σύμπαντος.

Reflection Nebula – Νεφέλωμα αντανάκλασης : Ένας τύπος νεφελώματος που λάμπει από το ανακλώμενο φως. Φωτεινά αστέρια κοντά σε νεφελώματα ανάκλασης εκπέμπουν φως στην περιοχή που ανακλάται από τη μεγάλη ποσότητα σκόνης εκεί. Το μέγεθος των κόκκων σκόνης προκαλεί το μπλε φως ώστε να αντανακλάται περισσότερο από ότι το κόκκινο φως, έτσι ώστε αυτές οι αντανακλάσεις συχνά εμφανίζονται σε μπλε χρώμα. 

Solar Wind – Ηλιακός άνεμος :  Ο άνεμος από τον Ήλιο. Πιο συγκεκριμένα τα σωματίδια, συνήθως ηλεκτρόνια και πρωτόνια, που εκπέμπονται μακριά από το στέμμα τοη Ήλιου. Ο ηλιακός άνεμος είναι εξαιρετικά αραιός και περιέχει μόνο μερικά γρήγορα κινούμενα σωματίδια ανά κυβικό εκατοστό. Η ακριβής γεωμετρία και έκταση του ηλιακού ανέμου δεν είναι γνωστή.

Star - Άστρο : Μια μπάλα κυρίως από αέριο υδρογόνο και ήλιο που λάμπει πολύ έντονα. Ο Ήλιος μας είναι ένα αστέρι, τόσο τεράστιο, που ο πυρήνας του είναι εξαιρετικά πυκνός και ζεστός. Στις υψηλές θερμοκρασίες του αστρικού πυρήνα, τα άτομα κινούνται τόσο γρήγορα που μερικές φορές κολλούν σε άλλα άτομα όταν συγκρούονται μαζί τους, σχηματίζοντας περισσότερο συμπαγή άτομα και απελευθερώνοντας μια μεγάλη ποσότητα ενέργειας. Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως πυρηνική σύντηξη. Οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει ακόμη να χρησιμοποιούν την πυρηνική σύντηξη ως πηγή ενέργειας εδώ στη Γη, αλλά προσπαθούν!

Supernova - Σουπερνόβα : Η έκρηξη θανάτου ενός άστρου μεγάλης μάζας, με αποτέλεσμα την απότομη αύξηση της φωτεινότητας του που ακολουθείται από σταδιακή εξασθένιση. Στην αιχμή της παραγωγής φωτός, οι εκρήξεις σουπερνόβα μπορούν να επισκιάσουν ένα γαλαξία. Τα εξωτερικά στρώματα του εκρήγνυνται σε ένα ραδιενεργό νέφος. Αυτό το διαστελλόμενο νέφος, ορατό πολύ μετά την αρχική έκρηξη εξαφανίζεται σταδιακά και αποτελεί ένα κατάλοιπο υπερκαινοφανούς.  
Ultraviolet - Υπεριώδης : Φως, το οποίο είναι τόσο μπλε, που οι άνθρωποι δεν μπορούν να το δουν. Μια ζώνη του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος μεταξύ του ορατού και του X-ray. Τα φωτόνια του υπεριώδους φωτός είναι πιο ενεργητικά από τα φωτόνια του ορατού φωτός.

White dwarf – Λευκός Νάνος : Ένα αστέρι που είναι το απομεινάρι του πυρήνα ενός άστρου, το οποίο έχει ολοκληρώσει την σύντηξη στον πυρήνα του. Ο Ήλιος μας θα γίνει ένας λευκός νάνος. Οι λευκοί νάνοι συνήθως αποτελούνται κυρίως από άνθρακα, έχουν περίπου την ακτίνα της Γης και δεν εξελίσσονται σημαντικά περαιτέρω.

X-Ray : Φως, το οποίο είναι τόσο μπλε, που οι άνθρωποι δεν μπορούν να το δουν. Τα φωτόνια των ακτίνων Χ είναι πιο ενεργητικά από τα φωτόνια στην υπεριώδη, αλλά είναι λιγότερο ενεργά από τα φωτόνια των ακτίνων-Γάμμα. Η Χ-ακτινοβολία μπορεί να περάσει μέσα από τον ανθρώπινο ιστό του δέρματος, αλλά σταματά στα πυκνά οστά. Αυτή η ιδιότητα καθιστά τις ακτίνες Χ πολύτιμες στη ιατρική.

Πηγή:http://www.telescopeshop.gr/

Πηγή  :  Nasa