Τι σημαίνει για την Ευρώπη η ενεργοποίηση του Άρθρου 42 της Συνθήκης

Η Γαλλία αποφάσισε να επικαλεστεί το Άρθρο 42 (7) της Συνθήκης της ΕΕ –που θεσπίζει ότι οι χώρες της ΕΕ πρέπει να παράσχουν
"βοήθεια και συνδρομή" σε ομόλογό τους κράτος-μέλος που πλήττεται από ένοπλη επίθεση.

 Ο Vincenzo Scarpetta του Open Europe εξετάζει τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτή η κίνηση.

Οπως σημειώνει, η κίνηση της Γαλλίας είναι πραγματικά σημαντική –αν μη τι άλλο διότι είναι η πρώτη φορά που ενεργοποιείται αυτή η ρήτρα από τότε που εισήχθη, στο πλαίσιο της Συνθήκης της Λισσαβόνας.

 Ωστόσο, δεν θα πρέπει να "ξεφεύγουμε" σχετικά με το τι σημαίνει αυτό για το μέλλον μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής –ιδιαίτερα από τη στιγμή που μένει να δούμε τι ακριβώς θα γίνει από το αίτημα αυτό.

Τι αναφέρει το Άρθρο 42 (7)

"Εάν ένα κράτος-μέλος είναι θύμα ένοπλης επίθεσης στο έδαφός του, τα άλλα κράτη-μέλη θα πρέπει να έχουν απέναντί του μια υποχρέωση βοήθειας και συνδρομής με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους, σύμφωνα με το Άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. 
Αυτό δεν θα πρέπει να θίγει τον ειδικό χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών-μελών. Οι δεσμεύσεις και η συνεργασία σε αυτό τον τομέα θα πρέπει να είναι σύμφωνες με τις δεσμεύσεις απέναντι στο ΝΑΤΟ, το οποίο, για εκείνα τα κράτη που είναι μέλη του, παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας και το όργανο της εφαρμογής της".

Η Γαλλία γίνεται διακυβερνητική

Εκτός από αυτή την "ρήτρα αμοιβαίας άμυνας", η Συνθήκη της Λισσαβόνας περιλαμβάνει επίσης και μια "ρήτρα αλληλεγγύης" -Άρθρο 222 της Συνθήκης για την λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (TFEU). 

Μια βασική διαφορά μεταξύ των δύο είναι πως η τελευταία αναφέρει ρητά ότι "η ΕΕ και τα μέλη της θα πρέπει να δράσουν από κοινού" -ως εκ τούτου προβλέποντας έναν ειδικό ρόλο για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ- εάν ένα κράτος μέλος "είναι το αντικείμενο μιας τρομοκρατικής επίθεσης ή το θύμα μιας φυσικής ή ανθρωπογενούς καταστροφής". 

Με άλλα λόγια, η Γαλλία έχει επιλέξει την περισσότερο διακυβερνητική από τις δύο διαθέσιμες επιλογές –αντίστοιχα με την ιστορική προτίμηση της χώρας.