MENU

Στη Βενεζουέλα πλέον ζυγίζουν τα χαρτονομίσματα κατά τις συναλλαγές και δεν τα μετρούν

Στη Βενεζουέλα, είναι αδύνατο για τις νομισματικές αρχές να εκτυπώνουν και να διανέμουν σε όλη τη χώρα κάθε λίγες εβδομάδες μια ποσότητα νομισμάτων ίση με το εκθετικά αυξανόμενο απόλυτο ποσό νομισμάτων που είναι ήδη σε κυκλοφορία.
 Ο υπερπληθωρισμός επιβάλλει το πρόσθετο κόστος της μεταφοράς και καταμέτρησης ογκωδέστατων ποσοτήτων χαρτονομισμάτων για να πραγματοποιηθεί ακόμη και η μικρότερη αγορά. Στη Βενεζουέλα οι καταναλωτές έχουν αντικαταστήσει τα πορτοφόλια με σακίδια και ορισμένοι έμποροι συχνά ζυγίζουν αντί να μετρούν τα χαρτονομίσματα
του Joseph Salerno
Απόδοση: Μιχάλης Γκουντής και Ευθύμης Μαραμής
Εισαγωγή
Το 2006, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Hugo Chavez δήλωσε:
Υπάρχει μια αγορά που μπορεί να ενεργοποιηθεί ξανά μέσω αντιπραγματισμού και χωρίς νόμισμα. Ας τσακίσουμε αυτήν την κατάρα [του καπιταλισμού].
Λοιπόν, δώδεκα χρόνια αργότερα, ο αντιπραγματισμός αντικαθιστά πράγματι τις νομισματικές συναλλαγές σε ολόκληρη την οικονομία, αλλά όχι με τα αποτελέσματα που οραματίστηκε ο αείμνηστος σοσιαλιστής δικτάτορας. Ούτε αυτό αποτελεί ένα σχεδιασμένο αποτέλεσμα οικονομικής πολιτικής. Στην πραγματικότητα, ο εκφυλισμός της οικονομίας σε αντιπραγματιστική, προκλήθηκε από τη σοσιαλιστική κυβέρνηση του διαδόχου του Chavez, Nicolás Maduro, που χειραγώγησε το καταραμένο καπιταλιστικό εργαλείο του νομίσματος για να μετασχηματίσει την οικονομία, εκτυπώνοντας χρήματα ώστε να χρηματοδοτήσει τα αναδιανεμητικά του προγράμματα, καθώς οι τιμές του πετρελαίου και τα έσοδα κατέρρευσαν.
Οι επιπτώσεις του πληθωρισμού
Όπως εξήγησε ο Ludwig von Mises στην πρωτοποριακή του εργασία «Theory of Money and Credit», που δημοσιεύθηκε πριν από περισσότερα από 100 χρόνια, έρχεται κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εκτύπωσης χρήματος, όπου το κοινό αρχίζει να αναμένει ότι οι τιμές θα ανεβαίνουν συνεχώς κατά απότομα και επιταχυνόμενα ποσοστά . Σε αυτό το σημείο, η ζήτηση για διατήρηση χρήματος καταποντίζεται και οι άνθρωποι αναζητούν ξέφρενα να ανταλλάξουν τα χρήματα που λαμβάνουν με αγαθά το συντομότερο δυνατό. Μόλις ληφθούν υπόψη αυτές οι πληθωριστικές προσδοκίες, το επίπεδο των τιμών αποσυνδέεται εντελώς από την ποσότητα του κυκλοφορούντος χρήματος και οι τιμές ανεβαίνουν προς τα πάνω με έναν συνεχώς αυξανόμενο ρυθμό που υπερβαίνει κατά πολύ το ποσοστό της νομισματικής επέκτασης. Το αποτέλεσμα, κατά ειρωνικό τρόπο, είναι ότι, ενώ η κεντρική τράπεζα πλημμυρίζει την οικονομία προοδευτικά με μεγαλύτερες ποσότητες νέου χρήματος, αναπτύσσεται έλλειψη μετρητών σε κυκλοφορία ώστε να πληρωθούν οι επικρατούσες τιμές, επειδή η εκτυπωτική πρέσα δεν μπορεί πλέον να συμβαδίσει με τις σπειροειδείς πληθωριστικές τιμές.
Η Βενεζουέλα μπήκε σε αυτό το στάδιο του πληθωριστικού κύκλου πριν από μερικά χρόνια με τον ρυθμό του πληθωρισμού να επιταχύνεται σημαντικά από τις αρχές του 2018. Ο μέσος ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού έφθασε το 27.000% το Μάιο του 2018 και τον Ιούνιο του 2018 σημείωσε άνοδο άνω του 46.000%, σύμφωνα με τον οικονομολόγο Steve Hanke και το συμβούλιο της αντιπολίτευσης της Βενεζουέλας, αντίστοιχα. Τα ετήσια ποσοστά πληθωρισμού αυτών των μεγεθών σημαίνουν ότι οι τιμές διπλασιάζονται μέσα σε ένα μήνα. Είναι αδύνατο για τις νομισματικές αρχές να εκτυπώνουν και να διανέμουν σε όλη τη χώρα κάθε λίγες εβδομάδες μια ποσότητα νομισμάτων ίση με το εκθετικά αυξανόμενο απόλυτο ποσό νομισμάτων που είναι ήδη σε κυκλοφορία.
Επιπλέον, επειδή οι άνθρωποι ανταλλάσσουν τα χαρτονομίσματα της Βενεζουέλας με αγαθά όσο το δυνατόν συντομότερα, ο κύριος κύκλος εργασιών του νομίσματος επιταχύνεται, προκαλώντας την ταχεία φθορά των χαρτονομισμάτων. Τα τραπεζογραμμάτια στη Βενεζουέλα πρέπει να αντικαθίστανται κάθε 7 έως 9 μήνες, τη στιγμή που ο μέσος όρος αντοχής ενός δολαρίου ΗΠΑ ανέρχεται στα έξι χρόνια. Αυτό έχει επιδεινώσει την έλλειψη νομίσματος αυξάνοντας το κόστος παραγωγής της εκτύπωσης χαρτονομισμάτων μικρότερης ονομαστικής αξίας πάνω από την ονομαστική τους αξία οδηγώντας την κυβέρνηση να διακόψει την έκδοσή τους. Καθώς οι τράπεζες ξεμένουν καθημερινά από χαρτονομίσματα και ορισμένα ΑΤΜ πρέπει να αναπληρώνονται κάθε λίγες ώρες, οι καταθέτες πρέπει να περιμένουν σε ουρές για ώρες ώστε να κάνουν ανάληψη τραπεζογραμματίων αξίας 0,10 μπολιβάρ. Τα τοπικά bodegas (μπακάλικα) παρανομούν πωλώντας χαρτονομίσματα με premium από 40% έως 120% πληρωτέα μέσω τραπεζικής μεταβίβασης ή πιστωτικής κάρτας.
Ο υπερπληθωρισμός επιβάλλει το πρόσθετο κόστος της μεταφοράς και καταμέτρησης ογκωδέστατων ποσοτήτων χαρτονομισμάτων για να πραγματοποιηθεί ακόμη και η μικρότερη αγορά. Στη Βενεζουέλα οι καταναλωτές έχουν αντικαταστήσει τα πορτοφόλια με σακίδια και ορισμένοι έμποροι συχνά ζυγίζουν αντί να μετρούν τα χαρτονομίσματα. Ένας ιδιοκτήτης καταστήματος τροφίμων χρησιμοποιεί την ίδια ζυγαριά με την οποία ζυγίζει το τυρί για να ζυγίσει τα χαρτονομίσματα. Αυτό παρακωλύει περαιτέρω τη χρήση μετρητών και προωθεί την απονομισματοποίηση της οικονομίας.
Η ανταλλακτική οικονομία αντικαθιστά την χρηματική
Όπως έδειξαν οι εκθέσεις ( εδώ , εδώ και εδώ), στη Βενεζουέλα, όπως και σε ανάλογα υπερπληθωριστικά επεισόδια, η έλλειψη νομίσματος είναι δυσκολότερη για τους αγοραστές με χαμηλό εισόδημα και για τους μικρούς εμπόρους και τους εργαζόμενους στον τομέα των υπηρεσιών που δεν έχουν πρόσβαση σε τράπεζες ή ηλεκτρονικές τεχνολογίες για να κάνουν ή να λάβουν πληρωμές. Αυτές οι ομάδες στρέφονται ολοένα και περισσότερο στην ανταλλαγή αγαθών έναντι αγαθών ή υπηρεσιών, παρά το γνωστό κόστος και την αναποτελεσματικότητα του αντιπραγματισμού. Η άμεση ανταλλαγή για τρόφιμα και είδη προσωπικής φροντίδας αντικαθιστά τις νομισματικές συναλλαγές σε μικρές και ακόμη και σε μεγαλύτερες πόλεις.
Για παράδειγμα, στην παράκτια πόλη της Καραϊβικής του Rio Chico, οι ψαράδες προσπαθούν να ανταλλάξουν τα αλιεύματα τους με αλεύρι, ρύζι και μαγειρικό λάδι. Ένας άνθρωπος οδηγεί το αυτοκίνητό του στη λιμνοθάλασσα με κουτιά πετρελαίου, ζυμαρικών και αλεύρι καλαμποκιού – τα συστατικά για το Βενεζουελάνικο αρέπας (είδος ψωμιού) – για να ανταλλάξει ψάρια και εμπορεύματα επειδή τα προϊόντα του ανταλλάσσονται ταχέως από τους ψαράδες . Αλλά αυτή είναι η εξαίρεση. Το κύριο πρόβλημα με τον αντιπραγματισμό και, ο λόγος για τον οποίο τα χρήματα αναπτύχθηκαν αυθόρμητα στην αγορά, είναι αυτό που οι οικονομολόγοι ονομάζουν «διπλή σύμπτωση επιθυμιών». Χρειάζεται πολύς χρόνος και προσπάθεια να βρεθεί κάποιος που κατέχει το συγκεκριμένο αντικείμενο που θέλετε και κάποιος που να θέλει το αγαθό που προσφέρετε σε αντάλλαγμα. Έτσι μια γυναίκα με έναν καταψύκτη γεμάτο ψάρια περπατά στην ακτή της λιμνοθάλασσας ψάχνοντας για ανθρώπους που επιθυμούν ψάρια και είναι πρόθυμοι να ανταλλάξουν διάφορα είδη τροφίμων ή φαρμάκων για την επιληψία του γιου της. Μερικές μέρες, ένας ψαράς μπορεί να περάσει ώρες προσπαθώντας ανεπιτυχώς να εμπορευτεί τα ψάρια του μόνο για να καταλήξει να φέρει την ψαριά του πίσω στο σπίτι.
Στις φτωχότερες περιοχές του Καράκας και στις φτωχογειτονιές του, οι άνθρωποι στις βιομηχανίες υπηρεσιών προσφεύγουν τακτικά στην ανταλλαγή. Ένας κουρέας χρεώνει 1 εκατομμύριο μπολιβάρ (ίσο με περίπου 0,30 δολάρια στην τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία της μαύρης αγοράς), αλλά δέχεται επίσης είδη διατροφής. Επίσης περιστασιακά συνοδεύει τους πελάτες του σε ένα τοπικό κτηνοτροφείο, όπου του αγοράζουν κάτι ίσης εμπορικής αξίας, πιθανώς με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες. Ο ιδιοκτήτης μιας λογιστικής εταιρείας επιτρέπει στους πελάτες του να διακανονίζουν τους λογαριασμούς τους σε μπριζόλα, κοτόπουλο, βούτυρο και αποσμητικά. Ένας κομμωτής συμφωνεί με τους πελάτες του να πληρώνουν τους μηνιαίους λογαριασμούς τους επιτρέποντάς του να επιλέγει αντικείμενα από τα καταστήματά τους. Ένας υδραυλικός επισκευάζει ένα πλυντήριο πιάτων σε αντάλλαγμα για λίγες λίβρες ζυμαρικά, λίγο βοδινό κρέας και 200.000 Μπολιβάρ (αξίας περίπου 1,20 δολαρίων στις αρχές του 2018).
Αγαθά με μεγάλη ανταλλαξιμότητα αντικαθιστούν το χρήμα στη Βενεζουέλα
Εφευρετικοί άνθρωποι έχουν αρχίσει να αναπτύσσουν τα δικά τους ακατέργαστα μέσα ανταλλαγής. Ένας δάσκαλος με διαβήτη και ένα μέλος της οικογένειας του, περιμένουν στην ουρά για ώρες ώστε να αγοράσουν άκρως εμπορεύσιμα αντικείμενα, όπως συσκευασίες ζυμαρικών ώστε να τις ανταλλάξουν για την ινσουλίνη που απαιτεί. Είναι σε θέση να ανταλλάξει 1.5 κιλό (περίπου 3.3 λίβρες) ζυμαρικών για την απαιτούμενη δόση φαρμάκων. Με πηγές πρωτεΐνης γενικά σε ζήτηση, μια καθηγήτρια αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο του Καράκας ανακάλυψε ότι το αυγό είναι ένα «τέλειο» μέσο ανταλλαγής, ενώ τα κρεμμύδια ή οι μπανάνες όχι. Πληρώνει με μετρητά και δύο αυγά για στάθμευση και το πανεπιστημιακό της τμήμα αποζημιώνει έναν προγραμματιστή ηλεκτρονικών υπολογιστών με ένα κουτί αυγά.
Η έλλειψη νομισμάτων έχει συμβάλει στην τεράστια αναποτελεσματικότητα που προκαλείται από τις εκτεταμένες κυβερνητικές παρεμβάσεις και την πανδημική πολιτική διαφθορά. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η οικονομία της Βενεζουέλας συρρικνώνεται ραγδαία, με ρυθμούς ανάπτυξης -16,50% και -13,20% το 2016 και το 2017 αντίστοιχα. Με την κυβέρνηση να είναι απίθανο να εγκαταλείψει τη χρήση της εκτυπωτικής πρέσας χαρτονομισμάτων, πολύ σύντομα, η κατάρρευση ολόκληρου του νομισματικού συστήματος θα είναι γεγονός και οι τρομακτικές συνέπειες του οράματος του Chavez για μια οικονομία αντιπραγματισμού, μπορεί να πραγματοποιηθούν.
***
Δημοσιευμένο αρχικά στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Ludwig von Mises: Venezuela, Awash in Money but Short of Cash, Turns to Barter
Αναρτήθηκε από kapistrinews