Στις 25 Ιουλίου έκλεισαν 40 χρόνια από τότε που η πρώτη γυναίκα «περπάτησε» στο διάστημα. Ήταν η κοσμοναύτης ..
Σβετλάνα Σαβίτσκαγια. Το Μουσείο Επιστημών του Λονδίνου παρουσίασε την ιστορία της με έναν πρωτότυπο τρόπο, ενώ τους επόμενους μήνες ετοιμάζεται να ανοίξει μια έκθεση-ορόσημο των ρωσικών διαστημικών ταξιδιών.
Σβετλάνα Σαβίτσκαγια. Το Μουσείο Επιστημών του Λονδίνου παρουσίασε την ιστορία της με έναν πρωτότυπο τρόπο, ενώ τους επόμενους μήνες ετοιμάζεται να ανοίξει μια έκθεση-ορόσημο των ρωσικών διαστημικών ταξιδιών.
Κατά τη διάρκεια της εντυπωσιακής τελετής έναρξης των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Σότσι 2014, πέντε κοσμοναύτες ύψωναν τη ρωσική σημαία, την ώρα που η χορωδία της Μονής Σρέτενσκι τραγουδούσε τον εθνικό ύμνο. Μεταξύ των κοσμοναυτών ήταν και η Σβετλάνα Σαβίτσκαγια, η πρώτη γυναίκα που «περπάτησε» στο διάστημα. Φέτος, κλείνουν 40 χρόνια από τότε που η Σβετλάνα για τρεισήμισι ολόκληρες ώρες βγήκε στο ανοικτό διάστημα κόβοντας και συγκολλώντας μέταλλα έξω από τον Διαστημικό Σταθμό Σαλιούτ 7.
Στο πλαίσιο της έκθεσης του Μουσείου Επιστημών του Λονδίνου οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να ακούσουν την εκπληκτική ιστορία της Σαβίτσκαγια από την ηθοποιό, Λούσι Τράντσελ. Στην άκρη του τρίτου ορόφου της έκθεσης που είναι αφιερωμένη στις εφευρέσεις του 18ου αιώνα, η Τράντσελ φορώντας διαστημική στολή, μόλις που προλαβαίνει να φάει, προτού καταφτάσει η επόμενη ομάδα των επτάχρονων για να ακούσουν τις διαστημικές της περιπέτειες.
Έμπνευση και παράδειγμα για τις γυναίκες
Το ταξίδι της Σβετλάνα Σαβίτσκαγια εξακολουθεί να εμπνέει. Η Σβετλάνα γεννήθηκε στη Μόσχα το 1948, ο πατέρας της ήταν ιπτάμενος σοβιετικός αξιωματικός και το όνειρο ζωής της ήταν να τον ακολουθήσει σε μια πτήση. Άρχισε να εκπαιδεύεται κρυφά ως αλεξιπτωτίστρια και στη συνέχεια έγινε ειδική στα ακροβατικά. Ο Βρετανικός Τύπος την είχε βαπτίσει "Μις Αίσθηση".
Η Σουζάνα Ράινερ, αναπληρώτρια καλλιτεχνική διευθύντρια του μουσείου, αλλά και η ομάδα που επιμελήθηκε το έργο της ζωής της Σαβίτσκαγια εξέφρασαν στην RBTH την εκτίμηση ότι «η περίπτωση της Σβετλάνα δίνει τη δυνατότητα στα κορίτσια να αισθανθούν πως μπορούν να κατακτήσουν τον «ανδρικό κόσμο» του διαστημικού ταξιδιού».
Πρόσφατα, μάλιστα, δημοσιεύτηκε μία επιστολή της NASA, γραμμένη το 1962, προς μία γυναίκα που επιθυμούσε να γίνει αστροναύτης. Η απάντηση ήταν απορριπτική: «Δεν έχουμε κάποιο πρόγραμμα που να περιλαμβάνει γυναίκες αστροναύτες, ούτε μπορούμε να εξετάσουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο». Την επόμενη χρονιά, η Βαλεντίνα Τερεσκόβα θα γινόταν η πρώτη γυναίκα που ταξίδεψε στο διάστημα.Η Τράντσελ πάντως δηλώνει πρόθυμη να προωθήσει θετικά πρότυπα μέσα από το ρόλο της. «Κρίμα που δεν υπάρχουν παντού γυναίκες-παραπονιέται- καθώς είμαι και επιστήμονας έχω παθιαστεί με αυτή την υπόθεση». Στα παιδιά που την παρακολουθούν μαγεμένα, τους λέει με περηφάνια: «Η Τερεσκόβα έμεινε στο διάστημα περισσότερο από όλους τους (άνδρες) αστροναύτες του Προγράμματος Μέρκιουρι».
Γιούρι Γκαγκάριν
«Κάποιες ομάδες επισκεπτών γνωρίζουν πολύ λίγα πράγματα για τα επιτεύγματα του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος», εκμυστηρεύεται η Σουζάνα Ράινερ, ενώ τα παιδιά του δημοτικού σχολείου από το Βόρειο Λονδίνου που επισκέπτονται το μουσείο εξακολουθούν να πιστεύουν ότι ο πρώτος άνθρωπος που πήγε στο διάστημα ήταν ο Νίλ Άρμοστρονγκ. Την ίδια ώρα, η Τράντσελ- υποδυόμενη τη Σαβίτσκαγια- σηκώνει τα χέρια ψηλά και με μια κίνηση-παρωδία τρόμου- καλεί τα παιδιά να επαναλάβουν το όνομα του Γιούρι Γκαγκάριν, ώσπου να το μάθουν.
Γκαγκάριν: Από το διάστημα, στη συντριβή
Κοντά στο Αστεροσκοπείο Greenwich τοποθετήθηκε πρόσφατα το άγαλμα του Γκαγκάριν, δίνοντάς στον κοσμοναύτη την προσοχή που του αρμόζει για ένα μουσείο με θέμα το διάστημα. Η έκθεση για τον Γκαγκάριν στο Μουσείο Επιστημών χρονολογείται μόλις από το 2011, με αφορμή τα 50 χρόνια από τη διαστημική πτήση του ρώσου κοσμοναύτη, ενώ το μεταλλικό φύλλο που κάλυπτε την αμερικανική σεληνάκατο είναι εκεί επί δεκαετίες.
Ο Άντονι Ρίτσαρντς, επικεφαλής των προγραμμάτων Μάθησης στο Μουσείο Επιστήμης, δήλωσε στην RBTH ότι «οι παρουσιάσεις για τους ρώσους κοσμοναύτες ξεκίνησαν πριν από δύο χρόνια, ώστε να εξισορροπήσει εν μέρει η ιστορία ... Διαθέταμε όλα τα αμερικανικά αντικείμενα, κι όλο αυτό έδειχνε σαν να υπήρχαν μόνο οι Αμερικανοί στο διάστημα». Το Μουσείο είχε επισκεφθεί και η Τερεσκόβα, ενώ ο Ρίτσαρντς την περιγράφει ως «φοβερή γυναίκα».
Πάντως, η Τράντσελ που υποδύεται την Σαβίτσκαγια, με τη βοήθεια ρωσόφωνων φίλων έχει τελειοποιήσει την προφορά της, αποκτώντας μια «υπέροχη μουσικότητα». Είναι τόσο πειστική, που οι περισσότεροι μαθητές και πολλοί καθηγητές πιστεύουν ότι είναι η ίδια η Σαβίτσκαγια, ενώ πολλοί Ρώσοι αρχίζουν να της μιλούν στα ρωσικά.
«Πολλοί ενήλικες έρχονταν να μου πουν πως θεωρούσαν τιμή τους που με συνάντησαν… Κάποιος άνδρας μάλιστα, με ευχαρίστησε για τον μεγάλο ζήλο και τη συμβολή μου στην επιστήμη» εξομολογείται η Τράντσελ, η οποία όταν ήταν έφηβη είχε επισκεφθεί τη Σοβιετική Ένωση στο πλαίσιο της καμπάνιας για τη «Ειρήνη των Νέων». Θυμάται πάντα με νοσταλγία τις φιλικές κατασκηνώσεις των πιονέρων, και τα «περίφημα πάρτι με τα καρπούζια στην παραλία του Σότσι».
Η ανθρώπινη διάσταση
Κατά την Σουζάνα Ράινερ όταν οι «πραγματικοί» άνθρωποι υποδύονται προσωπικότητες επιστημόνων «τους προσδίδουν μια ανθρώπινη διάσταση, δίνοντας την αίσθηση στους απλούς ανθρώπου ότι και αυτοί μπορούν και πως η επιστήμη τους αφορά, καθιστώντας τις έννοιες πιο ουσιαστικές». Τα παιδιά, κατά τη διάρκεια του μονολόγου της «Σαβίτσκαγια» δοκιμάζουν την ύπαρξη της βαρύτητας, μαθαίνουν για την ατμόσφαιρα και συμμετέχουν στο διαστημικό περίπατο σε εξομοιωτή.
Βαλεντίνα Τερεσκόβα: Η πρώτη γυναίκα στο διάστημαΤον Νοέμβριο του τρέχοντος έτους, το Μουσείο Επιστημών θα παρουσιάσει μια έκθεση-ορόσημο γύρω από τα ρωσικά διαστημικά ταξίδια με «πραγματικές διαστημικές κάψουλες, πρωτοποριακούς κινητήρες πυραύλων, διαστημικές στολές και ... αναμνηστικά των μεγαλύτερων ονομάτων που συμμετείχαν σε επανδρωμένες διαστημικές πτήσεις».
Η επιστήμονας και υπάλληλος του Μουσείου Επιστημών, Τζούλια Μουράι, δηλώνει ότι η έκθεση έχει ξεκινήσει επισήμως από το 2011, αλλά η ιδέα για τη διοργάνωσή της «ζυμώνεται εδώ και 20 χρόνια».
«Μέχρι στιγμής η ανταπόκριση στα σχέδιά μας ήταν πολύ ενθουσιώδης και προβλέπουμε ότι θα υπάρξει τεράστιο ενδιαφέρον από το κοινό» υποστηρίζει η κ. Μουράι. Σημειώνεται ότι, το μουσείο συνεργάστηκε με πολλούς οργανισμούς και ιδιώτες, ανάμεσα στους οποίους συμπεριλαμβάνεται το Δημόσιο Μουσείο Κοσμοναυτών της Μόσχας και η Ομοσπονδιακή Διαστημική Υπηρεσία της Ρωσίας, Roscosmos.
Άλλωστε, η συνεργασία είναι και το κεντρικό θέμα της ομιλίας της «Σαβίτσκαγια»: «Δεν νομίζω ότι ο αγώνας για την κατάκτηση του φεγγαριού ήταν ένας ωραίος αγώνας από την άποψη της συνεργασίας-αναφέρει στο θεατρικό της μονόλογο η ηθοποιός που την υποδύεται- η γη από το διάστημα φαντάζει πολύ όμορφη... στους χάρτες και στις υδρόγειους σφαίρες, υπάρχουν σύνορα μεταξύ των χωρών, αλλά όταν βλέπεις τον κόσμο από το διάστημα, όλα αυτά δεν υπάρχουν».
ΠΗΓΗ gr.rbth
