Στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης..
(Ρωσία, Κίνα, Καζακστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν) άνοιξε ο δρόμος, ώστε στην επόμενη Σύνοδο, το 2015 στη Ρωσία, να γίνουν δεκτά νέα μέλη. Κατά πάσα πιθανότητα, η Ινδία και το Πακιστάν.
Η Σύνοδος Κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO), στην Ντουσανμπέ, στο Τατζικιστάν (11-12/09/2014), αναμενόταν ότι θα αποδειχθεί ιστορική, με αρκετούς πολιτικούς αναλυτές να προβλέπουν ότι ο Οργανισμός θα ενισχυθεί με νέα μέλη. Ωστόσο, η διεύρυνση αναβλήθηκε, ενώ πρώτο θέμα στην ατζέντα ήταν η κατάσταση στην Ουκρανία. Τα μέλη του SCO υποστήριξαν τις ρωσικές θέσεις και τάχθηκαν υπέρ της συνέχισης των συνομιλιών με την Ουκρανία, όπως αναφέρεται στη διακήρυξη του Οργανισμού. Οι «Έξι της Σαγκάης» χαιρέτισαν τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που υπεγράφη στο Μινσκ και εκφράστηκαν υπέρ της εφαρμογής της ειρηνευτικής πρωτοβουλίας του προέδρου της Ρωσίας.
Όπως δήλωσε ο βοηθός του ρώσου προέδρου, Γιούρι Ουσακόφ, η διεύρυνση της συμμαχίας περνά για την ώρα σε δεύτερο πλάνο λόγω των γνωστών περίπλοκων σχέσεων μεταξύ Ινδίας και Κίνας, της Ινδίας με το Πακιστάν, καθώς και λόγω των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στο Ιράν. Οι συγκεκριμένοι παράγοντες είναι ικανοί να αποδυναμώσουν σε ορισμένο βαθμό τη συμμαχία.
Στόχος της ρωσικής προεδρίας
Ωστόσο, η διεύρυνση δεν είναι ένα θέμα που έχει ξεχαστεί. Η Ρωσία, η οποία πήρε τη σκυτάλη από το Τατζικιστάν στην προεδρία του SCO, θεωρεί ότι του χρόνου η διαδικασία διεύρυνσης του Οργανισμού θα αποκτήσει αληθινή υπόσταση, δήλωσε ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο Γιούρι Ουσακόφ, είπε μάλιστα ότι οι συνθήκες για τη διεύρυνση του Οργανισμού είναι πιθανό να έχουν ωριμάσει στη διάρκεια της προεδρίας της Ρωσίας στον SCO.
Στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής, στην Ουφά της Ρωσίας, τον Ιούλιο του 2015, δεν αποκλείεται το καθεστώς τακτικών μελών να λάβουν η Ινδία και το Πακιστάν. Γεγονός που θα αποτελέσει ένα σημαντικό επίτευγμα της περιόδου της ρωσικής προεδρίας, εκτιμά ο Ουσακόφ. Εξήγησε δε, ότι στο Τατζικιστάν οι πρόεδροι καθόρισαν «το πρότυπο του μνημονίου των υποχρεώσεων για την απόκτηση της ιδιότητας του κράτους-μέλους στον SCO» και τη «διαδικασία χορήγησης της ιδιότητας του κράτους-μέλους του SCO».
Ανάμεσα στις άλλες προτεραιότητες της ρωσικής προεδρίας, σύμφωνα με τον Πούτιν, είναι η ενίσχυση του ρόλου του SCO στην περιφερειακή ασφάλεια, η έναρξη μεγάλων οικονομικών προγραμμάτων σε πολλούς τομείς, η εμβάθυνση των πολιτιστικών και ανθρωπιστικών σχέσεων, η επεξεργασία κοινών προσεγγίσεων σε επίκαιρα περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα. Ο ρώσος ηγέτης πρόσθεσε ότι μέχρι την επόμενη σύνοδο θα έχει ετοιμαστεί η Στρατηγική ανάπτυξης του SCO ως το 2025.
Αποδολαριοποίηση
Ο ρώσος πολιτικός επιστήμων, Αλεξέι Μαρτίνοφ, μιλώντας στη RBTH επεσήμανε πως «το σημαντικό είναι ότι η Σύνοδος Κορυφής απέδειξε πως ο SCO δίνει το παρών ως ένας Οργανισμός διαπεριφερειακής συνεργασίας, και ότι λειτουργεί πραγματικά».
Σύμφωνα με τον ίδιο, ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στη Σύνοδο της Ντουσανμπέ ήταν η εξέταση του θέματος της αποδολαριοποίησης των οικονομιών των μελών της συμμαχίας. «Με την ενεργό υποστήριξη της συγκεκριμένης τάσης από την πλευρά της Ρωσίας και της Κίνας -ανέφερε ο Μαρτίνοφ- κάτι τέτοιο είναι απολύτως εφικτό. Αυτό αναμφίβολα θα ερεθίσει τις ΗΠΑ, όπως ακριβώς τις ερεθίζει και το ίδιο το γεγονός της αποτελεσματικής δράσης του SCO». Ο αναλυτής υποστηρίζει ότι ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της συνόδου της Ντουσανμπέ ήταν η κοινή εκτίμηση των μελών για τη κατάσταση στην Ουκρανία, γεγονός που δεν αφήνει μόνη της τη Ρωσία στην αντιπαράθεση με τη Δύση.
Μεγάλες επιφυλάξεις
Πάντως, ο ειδικός σε θέματα Κεντρικής Ασίας και Μέσης Ανατολής, Ανατόλι Κνιάζεφ, σχολιάζοντας τη Σύνοδο Κορυφής του SCO, είπε στην RBTH ότι ο Οργανισμός στη διάρκεια της ιστορίας του δεν έχει δειξει ιδιαίτερη δυναμική ανάπτυξης.
«Η σύνθετη δομή του Οργανισμού -εξηγεί- όπου η Κίνα κυριαρχεί οικονομικά, η Ρωσία διαθέτει υψηλό επίπεδο πολιτικής επιρροής, το Ουζμπεκιστάν και το Καζακστάν έχουν μια σχετικά μεγάλη αυτονομία, και το Κιργιστάν με το Ουζμπεκιστάν ενεργούν “κατά το δοκούν”, εμποδίζει στη λήψη αποτελεσματικών αποφάσεων. Εφόσον οι αποφάσεις στον SCO λαμβάνονται με βάση την αρχή της συναίνεσης, από χρόνο σε χρόνο παραμένουν άλυτα θέματα, όπως η εισδοχή νέων μελών. Στη σύνοδο της Ντουσανμπέ ανανεώθηκαν τα κείμενα που ρυθμίζουν την ένταξη νέων μελών, αλλά το Ιράν, το οποίο είναι πιο έτοιμο για ένταξη στον Οργανισμό συγκριτικά με τους άλλους υποψηφίους, θα παραμείνει εκτός SCO εξαιτίας των κυρώσεων σε βάρος του. Οι δηλώσεις σχετικά με τη δυνατότητα ένταξης της Ινδίας και του Πακιστάν στη Σύνοδο στην Ουφά, εγείρουν αμφιβολίες, και όχι μόνο εξαιτίας των υφιστάμενων μεταξύ τους προβλημάτων. Η Ινδία στην εξωτερική της πολιτική κάθε χρόνο προσεγγίζει όλο και περισσότερο τις ΗΠΑ και το Δυτικό μπλοκ, ενώ το Πακιστάν μετατρέπεται σε μήλο της Έριδος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, που παλεύουν για την επιρροή τους σε αυτό».
Ιντριγκάρει, κατά την άποψη του ειδικού, η κατάσταση σχετικά με τη Μογγολία. Οι επισκέψεις του Βλαντίμιρ Πούτιν και του προέδρου της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, στο Ουλάν-Μπατόρ, και η τριμερής συνάντηση στο περιθώριο της Συνόδου, εκτός από το θέμα της κατασκευής του ρωσο-κινεζικού αγωγού φυσικού αερίου μέσω του μογγολικού εδάφους, περιλάμβανε πιθανότατα και πιο γενικές πτυχές που συνδέονται με τη στρατηγική κατεύθυνση ανάπτυξης της χώρας αυτής.
Ενδιαφέρουσα τέλος, ήταν και η συνάντηση του προέδρου του Ουζμπεκιστάν, Ισλάμ Καρίμοφ, με τον ιρανό ομόλογό του, Χασάν Ροχανί, αν ληφθεί υπόψη τόσο η μακρά στασιμότητα στις διμερείς σχέσεις, όσο και η παρατηρηθείσα τους τελευταίους μήνες αναθέρμανση των επαφών. Δεδομένου ότι την παραμονή της συνόδου της Ντουσανμπέ ο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάεφ υποδεχόταν στην Αστανά τον Χασάν Ρουχανί, εκτιμάται ότι τα δυο σημαντικότερα κράτη της Κεντρικής Ασίας -Καζακστάν και Ουζμπεκιστάν- θα προσπαθήσουν να αποκομίσουν οφέλη για λογαριασμός τους όσο ισχύουν οι κυρώσεις κατά του Ιράν.
rbth
