Από την αρχαιότητα, η φροντίδα του νεκρού και η εναπόθεσή του στην τελευταία κατοικία ήταν κάτι ιερό..
για τους Ελληνες. Ακόμη κι αυτό όμως έχει πληγεί από την κρίση, με οικογένειες να αναγκάζονται να αφήσουν στα αζήτητα συγγενείς τους που φεύγουν από τη ζωή, καθώς αδυνατούν να αναλάβουν τα έξοδα της ταφής.
για τους Ελληνες. Ακόμη κι αυτό όμως έχει πληγεί από την κρίση, με οικογένειες να αναγκάζονται να αφήσουν στα αζήτητα συγγενείς τους που φεύγουν από τη ζωή, καθώς αδυνατούν να αναλάβουν τα έξοδα της ταφής.
Οι κοινωνικές υπηρεσίες των νοσοκομείων είναι οι πρώτες που καλούνται να αντιμετωπίσουν τέτοια ζητήματα. Ο αριθμός των οικογενειών που αδυνατούν οικονομικά να θάψουν τους συγγενείς τους αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, λέει η Παναγιώτα Νικολούδη, διευθύνουσα της νοσηλευτικής υπηρεσίας στο Γενικό Κρατικό Νίκαιας, στην «Καθημερινή» που έκανε έρευνα για το θέμα.
Η ίδια θυμάται ένα δύσκολο περιστατικό που απασχόλησε το νοσοκομείο πρόσφατα. Κάτοικος επαρχιακής πόλης είχε αναφέρει τηλεφωνικά ότι δεν μπορεί να παραλάβει και να θάψει τη σορό του αδερφού του και στη συνέχεια δεν απαντούσε στις κλήσεις του νοσοκομείου. Αφού οι αρμόδιοι νοσηλευτές εντόπισαν την ανιψιά του θανόντος, ζήτησαν εισαγγελική παρέμβαση και τελικά εκείνη συμπλήρωσε την απαραίτητη υπεύθυνη δήλωση ότι βρίσκεται σε οικονομική αδυναμία ταφής.
Σύμφωνα με την έρευνα, τα περισσότερα νοσοκομεία κάνουν ετήσιους διαγωνισμούς και αναθέτουν σε γραφεία τελετών τις κηδείες των αζήτητων-άπορων νεκρών. Ως αζήτητοι ορίζονται πέρα από μοναχικά ή αγνώστων στοιχείων άτομα και εκείνα των οποίων οι οικογένειες δηλώνουν οικονομική αδυναμία. Ως άποροι, όσοι είχαν βιβλιάριο πρόνοιας. Σε κάποια από τα νοσοκομεία προκύπτει αύξηση του ετήσιου προϋπολογισμού για αυτό το θέμα τα τελευταία χρόνια.
Ενδεικτικά, ο Ευαγγελισμός διέθετε 30.000 ευρώ το 2012 για την ταφή αζήτητων και άπορων, ενώ το 2013 το σχετικό ποσό ανήλθε στα 45.000 ευρώ. Από τις προκηρύξεις και συμβάσεις που εντόπισε η «Κ» στη Διαύγεια φαίνεται πως η αύξηση αυτή δεν οφείλεται σε μεγαλύτερες αμοιβές των γραφείων τελετών για μια τέτοια ταφή, που συνήθως δεν ξεπερνάει τα 1.300 ευρώ.
Ακόμη πιο κατατοπιστικά είναι τα στοιχεία από αρχεία γραφείων τελετών που συνεργάζονται με μεγάλα νοσοκομεία. Ενδεικτικά σε ένα από αυτά, το 2010, στο 13% των κηδειών που ανέλαβε οι συγγενείς δήλωσαν αδυναμία ταφής για οικονομικούς λόγους. Το 2011 το αντίστοιχο ποσοστό ανέβηκε στο 15% και το 2012 έφτασε το 31%. Συγκεντρωτικά στο ίδιο γραφείο την περίοδο 2007-2011 το 14,8% των σορών που δέχτηκε από νοσοκομεία συνοδεύονταν από υπεύθυνες δηλώσεις οικονομικής αδυναμίας συγγενών. Την τελευταία τριετία όμως το αντίστοιχο ποσοστό ανέβηκε στο 25%.
Μέχρι το 1981 αρκετές από τις σορούς άπορων ή μοναχικών ατόμων κατέληγαν στο ανατομείο της Ιατρικής Σχολής Αθηνών. Ωσπου θεσμοθετήθηκε η δωρεά σώματος και πλέον πρέπει κάποιος συνειδητά να έχει υπογράψει σχετική δήλωση πριν από τον θάνατό του.
Σήμερα, στις αποθήκες του ταριχευτηρίου της Ιατρικής Σχολής Αθηνών 52 σοροί περιμένουν τη σειρά τους για να ανέβουν στα μαρμάρινα τραπέζια της αίθουσας ανατομίας. Οπως διαβεβαιώνουν στο ανατομείο, πάντα υπήρχε ένας μικρός αριθμός δωρητών που παρακινούνταν από το υψηλό κόστος μιας ταφής.
Τους τελευταίους μήνες όμως, ο επίκουρος καθηγητής Αντώνης Μαζαράκης λέει ότι δέχεται συχνά πιέσεις συγγενών θανόντων που θέλουν να δώσουν τις σορούς στο ανατομείο. «Λένε ότι δεν τους περισσεύουν λεφτά για την κηδεία. Κοινωνικοί λειτουργοί νοσοκομείων στην προσπάθειά τους να εξυπηρετήσουν, τους στέλνουν σε εμάς» λέει. Οι σοροί πάντως δεν γίνονται δεκτές, καθώς οι θανόντες θα έπρεπε να είχαν υπογράψει δήλωση δωρεάς.
