Για πρώτη φορά στη δημοσιότητα οι μακέτες με τις αλλαγές που θαν πραγματοποιηθούν στο κτίριο 57 χρόνια μετά από την κατασκευή του.
Η αμερικανική πρεσβεία αλλάζει όψη. Το εμβληματικό κτίριο επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας 91 ανακαινίζεται πλήρως και, σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε η ίδια η πρεσβεία,
τα έργα θα διαρκέσουν πέντε ολόκληρα χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό, θα παραμείνει κλειστό για τους πάντες το πάρκο που βρίσκεται στο πίσω μέρος του Μεγάρου, κατά μήκος δηλαδή της οδού Γέλωνος.
Σε επικοινωνία που είχαμε με την πρεσβεία, μας ενημέρωσαν ότι αυτό γίνεται προκειμένου στον χώρο αυτόν να εγκατασταθούν ο εργολάβος και οι υπηρεσίες της κατασκευάστριας εταιρείας που θα αποπερατώσουν το έργο. «Δεσμευόμαστε όμως ότι θα επιστρέψουμε το πάρκο στους γείτονές μας σε άριστη κατάσταση. Εκτιμούμε την κατανόησή τους, αφού στόχος μας είναι να αποκαταστήσουμε ένα σημαντικό κτίριο της περιοχής», σημείωσαν χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών σύναψε σύμβαση με την αμερικανική εταιρεία-κολοσσό Caddell Construction, που έχει εξαπλωθεί σε 34 χώρες του κόσμου, ανεγείροντας μεταξύ άλλων πολυτελή ξενοδοχεία, μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, πολυκατοικίες, νοσοκομεία, πανεπιστημιακά ιδρύματα, εργοστάσια παραγωγής χημικών, κυβερνητικά γραφεία, σωφρονιστικές εγκαταστάσεις, συνεδριακά κέντρα και υποδομές αερολιμένων.
Εγκαίνια
Το κτιριακό συγκρότημα της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας είναι το μεγαλύτερο από όλες τις πρεσβείες που εδρεύουν στην ελληνική πρωτεύουσα, με την έκτασή του να καταλαμβάνει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, έναντι και βόρεια του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Οι εργασίες ανέγερσής του ξεκίνησαν την εποχή της μεγάλης αστικοποίησης της Αθήνας, το 1959, σε μια έκταση αρχικώς 15.481 τ.μ., που η ελληνική κυβέρνηση δώρισε στην αμερικανική του ρεπουμπλικανού Ντουάιτ Αϊζενχάουερ. Η κατασκευή αποπερατώθηκε αρχές Ιουλίου του 1961 και στοίχισε 1.500.000 δολάρια της εποχής
Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν στις 6 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους, παρουσία του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, που έκοψε και την κορδέλα στο άνω επίπεδο της μαρμάρινης σκάλας της κεντρικής εισόδου (η οποία αφαιρέθηκε στα χρόνια της Μεταπολίτευσης), μελών του υπουργικού συμβουλίου, του τότε Αρχιεπισκόπου Αθηνών Θεοκλήτου Β’ και, βεβαίως, του πρέσβη της εποχής Ελις Μπριγκς.
Σε επικοινωνία που είχαμε με την πρεσβεία, μας ενημέρωσαν ότι αυτό γίνεται προκειμένου στον χώρο αυτόν να εγκατασταθούν ο εργολάβος και οι υπηρεσίες της κατασκευάστριας εταιρείας που θα αποπερατώσουν το έργο. «Δεσμευόμαστε όμως ότι θα επιστρέψουμε το πάρκο στους γείτονές μας σε άριστη κατάσταση. Εκτιμούμε την κατανόησή τους, αφού στόχος μας είναι να αποκαταστήσουμε ένα σημαντικό κτίριο της περιοχής», σημείωσαν χαρακτηριστικά.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών σύναψε σύμβαση με την αμερικανική εταιρεία-κολοσσό Caddell Construction, που έχει εξαπλωθεί σε 34 χώρες του κόσμου, ανεγείροντας μεταξύ άλλων πολυτελή ξενοδοχεία, μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, πολυκατοικίες, νοσοκομεία, πανεπιστημιακά ιδρύματα, εργοστάσια παραγωγής χημικών, κυβερνητικά γραφεία, σωφρονιστικές εγκαταστάσεις, συνεδριακά κέντρα και υποδομές αερολιμένων.
Η ανάληψη του έργου έγινε, όπως μαθαίνουμε, τέλη του προηγούμενου έτους, παράλληλα με την έγκριση αντίστοιχων σχεδίων που αφορούν την πρεσβεία της υπερδύναμης στο Ναϊρόμπι της Κένυας (στην οποία θα υπάρξουν κτιριακές προσθήκες) και στην Πόλη του Μεξικού της ομώνυμης χώρας, όπου θα κατασκευαστεί εξαρχής.
Το κτίριο της Αθήνας θα ανακαινιστεί εξ ολοκλήρου, θα ανεγερθεί ένα δευτερεύον, θα υπάρξει προσθήκη νέων γραφείων, θα αλλάξει εντελώς το περίπτερο εισόδου και υποδοχής των επισκεπτών, καθώς και η μονάδα πρόσβασης ελέγχου και όλα αυτά «σε προσεκτικά διαχειριζόμενες φάσεις, που θα επιτρέψουν στις υπηρεσίες να συνεχίζουν αδιάλειπτα τις εργασίες τους», όπως σημείωσε η εταιρεία. Οσον αφορά το κόστος του έργου, που θα παραδοθεί το 2022, αναμένεται να ανέλθει στα 207,6 εκατομμύρια δολάρια, ήτοι γύρω στα 176,75 εκατομμύρια ευρώ
Το κτίριο της Αθήνας θα ανακαινιστεί εξ ολοκλήρου, θα ανεγερθεί ένα δευτερεύον, θα υπάρξει προσθήκη νέων γραφείων, θα αλλάξει εντελώς το περίπτερο εισόδου και υποδοχής των επισκεπτών, καθώς και η μονάδα πρόσβασης ελέγχου και όλα αυτά «σε προσεκτικά διαχειριζόμενες φάσεις, που θα επιτρέψουν στις υπηρεσίες να συνεχίζουν αδιάλειπτα τις εργασίες τους», όπως σημείωσε η εταιρεία. Οσον αφορά το κόστος του έργου, που θα παραδοθεί το 2022, αναμένεται να ανέλθει στα 207,6 εκατομμύρια δολάρια, ήτοι γύρω στα 176,75 εκατομμύρια ευρώ
Εγκαίνια
Το κτιριακό συγκρότημα της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας είναι το μεγαλύτερο από όλες τις πρεσβείες που εδρεύουν στην ελληνική πρωτεύουσα, με την έκτασή του να καταλαμβάνει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο, έναντι και βόρεια του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Οι εργασίες ανέγερσής του ξεκίνησαν την εποχή της μεγάλης αστικοποίησης της Αθήνας, το 1959, σε μια έκταση αρχικώς 15.481 τ.μ., που η ελληνική κυβέρνηση δώρισε στην αμερικανική του ρεπουμπλικανού Ντουάιτ Αϊζενχάουερ. Η κατασκευή αποπερατώθηκε αρχές Ιουλίου του 1961 και στοίχισε 1.500.000 δολάρια της εποχής
Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν στις 6 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους, παρουσία του τότε πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, που έκοψε και την κορδέλα στο άνω επίπεδο της μαρμάρινης σκάλας της κεντρικής εισόδου (η οποία αφαιρέθηκε στα χρόνια της Μεταπολίτευσης), μελών του υπουργικού συμβουλίου, του τότε Αρχιεπισκόπου Αθηνών Θεοκλήτου Β’ και, βεβαίως, του πρέσβη της εποχής Ελις Μπριγκς.
Μέχρι τότε, οι υπηρεσίες της αμερικανικής πρεσβείας φιλοξενούνταν σε ένα νεοκλασικό κτίριο που τώρα δεν υπάρχει πλέον, στη συμβολή των οδών Ηρώδου Αττικού και Βασιλίσσης Σοφίας . Πρόκειται για ένα χαρακτηριστικό δείγμα της κατασκευαστικής άνοιξης της δεκαετίας του ’60, που συνδυάζει τις καθαρές γραμμές των αρχαιοελληνικών επιρροών με τη μοντέρνα αρχιτεκτονική. Αποτελεί δημιούργημα του Γερμανού αρχιτέκτονα Βάλτερ Γκρόπιους, ιδρυτή της περιβόητης Σχολής Μπαουχάους, που λειτούργησε σε Βαϊμάρη, Ντεσάου και Βερολίνο από το 1919 έως το 1933 και έγινε διάσημη για την προσέγγιση του σχεδιασμού που δίδασκε. «Η Αθήνα είναι μια ιερή πόλη. Καταβάλαμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να συνδυάσουμε τις παραδόσεις της πόλεως με τις δικές μας αρχιτεκτονικές αντιλήψεις.
Αλλά το να συνεχίζεις τις παραδόσεις δεν σημαίνει τυφλή απομίμηση», δήλωνε τότε ο Γκρόπιους, που είχε στο πλευρό του ως συνεργάτη των σχεδίων που ενεπνεύσθη από τον Παρθενώνα, τον Ελληνα αρχιτέκτονα Π. Σακελλάριο. Η κατασκευή της πρεσβείας έγινε με οπλισμένο σκυρόδεμα, επενδεδυμένο από λευκό μάρμαρο Πεντέλης. Η οροφή του κτιρίου είχε προβλεφθεί να είναι διπλή, ενώ με τον πρόβολο από την προεξοχή που αυτή σχηματίζει, επιτυγχάνεται καλύτερη σκίαση και προστασία από την άμεση ηλιακή ακτινοβολία, ώστε εσωτερικά να διατηρείται δροσερό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Στόχος τρομοκρατών και ρουκέτας
Την περίοδο της δικτατορίας, το κτίριο της αμερικανικής πρεσβείας δέχθηκε δύο επιθέσεις. Η πρώτη πραγματοποιήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου του 1970 από μέλη της ομάδας «Αρης», που υπαγόταν στην οργάνωση νέων του ΚΚΕ Εσωτερικού, «Ρήγας Φεραίος», και είχε ως στόχο την τοποθέτηση εκρηκτικού μηχανισμού σε αυτοκίνητο που θα στάθμευαν δίπλα στην πρεσβεία. Από λάθος όμως, το όχημα εξερράγη νωρίτερα, με συνέπεια να σκοτωθούν οι δύο επιβαίνοντες, Γιώργος Τσικουρής και Μαρία-Ελενα Αντζελόνι.
Δύο χρόνια αργότερα, στις 29 Αυγούστου 1972, εξερράγη εκρηκτικός μηχανισμός στο υπόγειο του κτιρίου, προξενώντας μόνον υλικές ζημιές. Την ευθύνη της επίθεσης είχε αναλάβει τότε η «Λαϊκή Επαναστατική Αντίσταση», ιδρυτικό μέλος της οποίας υπήρξε ο μετέπειτα φερόμενος ως αρχηγός της τρομοκρατικής οργάνωσης «17 Νοέμβρη», Αλέξανδρος Γιωτόπουλος. «Η έκρηξις ήταν ισχυρή και προξένησε αρκετές ζημιές στις γυναικείες τουαλέτες, όπου είχε τοποθετηθεί η βόμβα από άγνωστο», έγραφε την επόμενη ημέρα η εφημερίδα «Απογευματινή».
Από την πρώτη επέτειο του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1974 και ένθεν, η καθιερωμένη πορεία εις μνήμην της εξέγερσης που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της χούντας των συνταγματαρχών καταλήγει... παραδοσιακά στην πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών. Λίγα λεπτά πριν από τις έντεκα το βράδυ της 15ης Φεβρουαρίου 1996, η αμερικανική πρεσβεία δέχθηκε επίθεση με ρουκέτα που εμβόλισε ένα προστατευτικό τοίχωμα ασφαλείας και εξερράγη 100 μέτρα από τον περίβολο του κτιρίου. Αν και την ευθύνη αρχικά ανέλαβε η οργάνωση «Εθνικός Αγώνας», η Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία από την αρχή θεωρούσε ότι πίσω από το χτύπημα βρίσκεται η «17 Νοέμβρη». Η επιβεβαίωση ήρθε τον Μάιο του 1997, όταν οι τρομοκράτες σκότωσαν τον εφοπλιστή Κώστα Περατικό στον Πειραιά. Στην προκήρυξη που εξέδωσε ακολούθως η «17 Νοέμβρη», ανέλαβε και την ευθύνη για την επίθεση κατά της αμερικανικής πρεσβείας υπό μορφή υστερόγραφου… «Εμείς βέβαια εκτοξεύσαμε τη ρουκέτα ενάντια στην Αμερικάνικη Πρεσβεία στις 15 Φλεβάρη του 1996. Οι λόγοι αυτής της ενέργειας ήταν τόσο φανεροί και κατανοητοί που γι’ αυτό δεν στείλαμε προκήρυξη (σ.σ.: τότε)» έγραψε ο συντάκτης της.
Στις 12 Ιανουαρίου του 2007, η τρομοκρατική οργάνωση «Επαναστατικός Αγώνας» εκτόξευσε επίσης ρουκέτα προς το κτίριο της πρεσβείας, χωρίς ωστόσο να προκληθούν ζημιές στο εσωτερικό του. Το αντιαρματικό βλήμα εκτοξεύθηκε από την απέναντι οδό Λαμψάκου και για λίγα εκατοστά δεν βρήκε πάνω στον θυρεό με το εθνόσημο με τον φαλακρό αετό της υπερδύναμης. «Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για μια τέτοια πράξη βίας», είπε ο τότε πρέσβης στην Αθήνα, Τσαρλς Ρις.
Στόχος τρομοκρατών και ρουκέτας
Την περίοδο της δικτατορίας, το κτίριο της αμερικανικής πρεσβείας δέχθηκε δύο επιθέσεις. Η πρώτη πραγματοποιήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου του 1970 από μέλη της ομάδας «Αρης», που υπαγόταν στην οργάνωση νέων του ΚΚΕ Εσωτερικού, «Ρήγας Φεραίος», και είχε ως στόχο την τοποθέτηση εκρηκτικού μηχανισμού σε αυτοκίνητο που θα στάθμευαν δίπλα στην πρεσβεία. Από λάθος όμως, το όχημα εξερράγη νωρίτερα, με συνέπεια να σκοτωθούν οι δύο επιβαίνοντες, Γιώργος Τσικουρής και Μαρία-Ελενα Αντζελόνι.
Δύο χρόνια αργότερα, στις 29 Αυγούστου 1972, εξερράγη εκρηκτικός μηχανισμός στο υπόγειο του κτιρίου, προξενώντας μόνον υλικές ζημιές. Την ευθύνη της επίθεσης είχε αναλάβει τότε η «Λαϊκή Επαναστατική Αντίσταση», ιδρυτικό μέλος της οποίας υπήρξε ο μετέπειτα φερόμενος ως αρχηγός της τρομοκρατικής οργάνωσης «17 Νοέμβρη», Αλέξανδρος Γιωτόπουλος. «Η έκρηξις ήταν ισχυρή και προξένησε αρκετές ζημιές στις γυναικείες τουαλέτες, όπου είχε τοποθετηθεί η βόμβα από άγνωστο», έγραφε την επόμενη ημέρα η εφημερίδα «Απογευματινή».
Από την πρώτη επέτειο του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1974 και ένθεν, η καθιερωμένη πορεία εις μνήμην της εξέγερσης που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της χούντας των συνταγματαρχών καταλήγει... παραδοσιακά στην πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών. Λίγα λεπτά πριν από τις έντεκα το βράδυ της 15ης Φεβρουαρίου 1996, η αμερικανική πρεσβεία δέχθηκε επίθεση με ρουκέτα που εμβόλισε ένα προστατευτικό τοίχωμα ασφαλείας και εξερράγη 100 μέτρα από τον περίβολο του κτιρίου. Αν και την ευθύνη αρχικά ανέλαβε η οργάνωση «Εθνικός Αγώνας», η Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία από την αρχή θεωρούσε ότι πίσω από το χτύπημα βρίσκεται η «17 Νοέμβρη». Η επιβεβαίωση ήρθε τον Μάιο του 1997, όταν οι τρομοκράτες σκότωσαν τον εφοπλιστή Κώστα Περατικό στον Πειραιά. Στην προκήρυξη που εξέδωσε ακολούθως η «17 Νοέμβρη», ανέλαβε και την ευθύνη για την επίθεση κατά της αμερικανικής πρεσβείας υπό μορφή υστερόγραφου… «Εμείς βέβαια εκτοξεύσαμε τη ρουκέτα ενάντια στην Αμερικάνικη Πρεσβεία στις 15 Φλεβάρη του 1996. Οι λόγοι αυτής της ενέργειας ήταν τόσο φανεροί και κατανοητοί που γι’ αυτό δεν στείλαμε προκήρυξη (σ.σ.: τότε)» έγραψε ο συντάκτης της.
Στις 12 Ιανουαρίου του 2007, η τρομοκρατική οργάνωση «Επαναστατικός Αγώνας» εκτόξευσε επίσης ρουκέτα προς το κτίριο της πρεσβείας, χωρίς ωστόσο να προκληθούν ζημιές στο εσωτερικό του. Το αντιαρματικό βλήμα εκτοξεύθηκε από την απέναντι οδό Λαμψάκου και για λίγα εκατοστά δεν βρήκε πάνω στον θυρεό με το εθνόσημο με τον φαλακρό αετό της υπερδύναμης. «Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για μια τέτοια πράξη βίας», είπε ο τότε πρέσβης στην Αθήνα, Τσαρλς Ρις.
