Και τον περασμένο μήνα, προέκυψαν δύο διαφορετικές θεωρίες για το τέλος του κόσμου. Έχει ενδιαφέρον να τις συγκρίνουμε και να τις αντιπαραβάλλουμε.
Η πρώτη θεωρία προέρχεται από εμπειρογνώμονες του Ιδρύματος στις Παγκόσμιες Προκλήσεις του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που βγήκε τον περασμένο μήνα. Σύμφωνα με τον Clive Crookson που συνοψίζει στους Financial Times:
«Παρά το γεγονός ότι ο πολιτισμός έχει τελειώσει πολλές φορές στη λαϊκή λογοτεχνία, το θέμα έχει αγνοηθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου από τις κυβερνήσεις. ‘Μας εξέπληξε το γεγονός ότι κανένας άλλος δεν είχε συντάξει έναν κατάλογο με τους παγκόσμιους κινδύνους και με τις επιπτώσεις που, για πρακτικούς λόγους, μπορεί να αποκαλούνται άπειρες’, λέει ο συν-συγγραφέας Dennis Pamlin του Global Challenges Foundation. “Δεν θέλουμε να κατηγορηθούμε για κινδυνολογία, αλλά θέλουμε να πείσουμε τους πολιτικούς να μιλήσουν’.
Η ίδια έκθεση αναφέρει: ‘Αυτή είναι μια επιστημονική αξιολόγηση σχετικά με τη δυνατότητα της λήθης, σίγουρα, αλλά ακόμη περισσότερο, είναι μια πρόσκληση για δράση που βασίζεται στην υπόθεση ότι η ανθρωπότητα είναι σε θέση να απαντήσει στις προκλήσεις και να τις μετατρέψει σε ευκαιρίες. Είμαστε αντιμέτωποι με τη μεγαλύτερη ίσως πρόκληση που είχαμε ποτέ και η απάντησή μας πρέπει να ταιριάζει με αυτό, μέσω της παγκόσμιας συνεργασίας με νέους και καινοτόμους τρόπους’».
Όπως σημειώνει ο German Lopez στο Vox, «οι Ρεπουμπλικάνοι, ως ομάδα, δήλωσαν ότι ο πυρηνικός πόλεμος και η Ημέρα της Κρίσεως θα είναι οι πιο πιθανές αιτίες της Αποκάλυψης. Οι Δημοκρατικοί ανέφεραν την κλιματική αλλαγή, παρόλο που ήταν πιο σίγουροι από τους Ρεπουμπλικάνους ότι δεν θα συμβεί καμία Αποκάλυψη».
Αυτό που με ενδιαφέρει, ωστόσο, δεν είναι οι κομματικές διασπάσεις, αλλά μάλλον οι διαφορές μεταξύ των εμπειρογνωμόνων και των πολιτών. Όπως έχω γράψει πολλές φορές, νομίζω ότι τις λαϊκές αφηγήσεις υπερεκτιμούν ριζικά την πιθανότητα μιας προφητικής κατάρρευσης της κοινωνίας. Τώρα μπορούμε τουλάχιστον να συγκρίνουμε κατά κάποιον τρόπο τις εκτιμήσεις εμπειρογνωμόνων με την κοινή γνώμη για το θέμα αυτό.
Ας επικεντρωθούμε στις βρετανικές απαντήσεις της δημοσκόπησης, δεδομένου ότι οι ειδικοί βασίστηκαν στη Μεγάλη Βρετανία. Το πιο ενδιαφέρον πράγμα – που συμφωνεί και με τη διατριβή μου – είναι ότι η κοινή γνώμη είναι πιο σίγουρη ότι η αποκάλυψη έρχεται.
Είναι αλήθεια ότι, όταν ρωτήθηκαν αν η Αποκάλυψη θα συμβεί κατά τη διάρκεια της ζωής τους, το 77 τοις εκατό των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι ήταν είτε κάπως είτε πολύ απίθανο. Αλλά αυτό σημαίνει ότι το 23 τοις εκατό το θεωρούν αρκετά πιθανό.
Αν επιστρέψουμε στη μελέτη της Οξφόρδης, ωστόσο, και συγχωνεύσουμε όλους τους ποσοτικά μετρήσιμους κινδύνους, δίνουν το πολύ μόνο 10.13526 τοις εκατό πιθανότητες να τελειώσει ο κόσμος στη διάρκεια της ζωής μας.
Για να είμαστε δίκαιοι, υπήρχαν ορισμένοι κίνδυνοι που δεν είναι ποσοτικοί – αλλά βλέποντας τις ιδιομορφίες σε πράγματα όπως η κλιματική αλλαγή και ο πυρηνικός πόλεμος, είμαι εύλογα βέβαιος ότι όλοι μαζί δεν θα αποτελούν πάνω από 2 ή 3 τοις εκατό. Πράγμα που σημαίνει ότι η βρετανική κοινή γνώμη είναι περίπου δύο φορές πιο απαισιόδοξη από τους ειδικούς όσον αφορά το τέλος του κόσμου.
Όσον αφορά το ερώτημα πώς θα τελείωνε ο κόσμος, τα αποτελέσματα έχουν επίσης ενδιαφέρον: το 37 τοις εκατό των Βρετανών ερωτηθέντων σκέφτηκε ότι ένας πυρηνικός πόλεμος θα είναι η αιτία να τελειώσει ο κόσμος, ακολουθούμενο από ένα 13 τοις εκατό που απάντησαν ότι η αιτία θα είναι η κλιματική αλλαγή, ένα 8 τοις εκατό που θεωρούν ότι θα είναι μια απροσδιόριστη αιτία, ένα 5 τοις εκατό που είπε ότι θα είναι «μια παγκόσμια επανάσταση» και ένα 3 τοις εκατό που είπε …τα ζόμπι.
Αν επιστρέψουμε στην έρευνα της Οξφόρδης, ανακαλύπτουμε ότι τα αίτιά τους, με σειρά κατάταξης, είναι τα εξής:
Τεχνητή νοημοσύνη (0-10% πιθανότητα)
Απροσδιόριστη αιτία (0,1%)
Μια σύνθεση της κλιματικής αλλαγής, της συνθετικής βιολογίας και της νανοτεχνολογίας (0,01%).
Ποιο είναι λοιπόν το μεγάλο συμπέρασμα; Η κοινή γνώμη μπορεί να είναι πιο απαισιόδοξη σχετικά με το τέλος του κόσμου, για οποιοδήποτε λόγο, αλλά οι εμπειρογνώμονες είναι πολύ πιο απαισιόδοξοι σχετικά με το ότι το τέλος αυτό θα το προκαλέσει η τεχνολογία…
