Βγείτε έξω για να κοιτάξετε τα αστέρια τον Ιούνιο! Ο Ιούνιος προσφέρεται για να απολαύσετε ξεκούραστες βραδιές κάτω από το έναστρο ουρανό με τηλεσκόπιο ή κυάλια αστρονομίας.
Δείτε μερικά από τα αξιοθέατα στον Ωρίωνα:
Σύζευξη Κρόνου – Σελήνης : Την 1η Ιουνίου και 29η Ιουνίου,
Ο Κρόνος και τα όμορφα δαχτυλίδια του θα εμφανιστούν δύο μοίρες κοντά στην Σελήνη στον νυχτερινό ουρανό.
Στενή σύζευξη Αφροδίτης και Δία : Τον Ιούνιο ξεκινά με τους δύο λαμπρότερους πλανήτες 20° και στο τέλος του μήνα θα κλείσει μόλις 0,3° και αρχίζοντας από την 27η Ιουνίου, οκτώ συνεχόμενα βράδια θα είναι λιγότερο από 2 μοίρες. Στις 30 Ιουνίου και οι δύο πλανήτες θα ενταχθούν στο οπτικό πεδίο του τηλεσκοπίου σας με χαμηλή μεγέθυνση – τώρα είναι σπάνιο! Κοιτάξτε χαμηλά στον δυτικό ουρανό λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα για να τους δείτε. Η αντιστοίχιση Αφροδίτης – Δία γίνεται ακόμα πιο όμορφη στις 19 και 20 Ιουνίου, όταν η Σελήνη είναι μισοφέγγαρο, δημιουργώντας ένα αξέχαστο και φωτογενές τρίο.
Ο δακτυλιοειδής πλανήτης Κρόνος : Θα είναι ένας ελκυστικός στόχος για τους παρατηρητές των άστρων όλο τον Ιούνιο. Χρησιμοποιήστε έναb προσοφθάλμιο που θα σας δώσει τουλάχιστον 40x μεγέθυνση στο τηλεσκόπιο σας, για να δείτε την όμορφη θέα των δαχτυλιδιών του Κρόνου και την φωτεινή τροχιά των δορυφόρων του. Το πιο λαμπρό φεγγάρι του, ο 8ος σε μέγεθος, ο Τιτάνας, είναι ορατός ακόμη και με μικρό τηλεσκόπιο. Μεγαλύτερα τηλεσκόπια και καθαρός, σκοτεινός ουρανός θα σας βοηθήσουν να δείτε μια λεπτή διαφορά μεταξύ των δακτυλίων του Κρόνου, η οποία ονομάζεται Cassini Division. Οι δακτύλιοι είναι σε όμορφη κλίση πάνω από 24° μοίρες περισσότερη από ότι το 2005.
Στροβιλιζόμενες σπείρες : Γύρω στις 22.00 στα μέσα Ιουνίου, οι σπειροειδείς γαλαξίες Μ51 και Μ101, θα είναι σε εξαιρετική θέση για παρατήρηση και φωτογράφιση. Ενώ μπορείτε να δείτε αυτούς τους μεγάλους γαλαξίες με ένα διοπτρικό τηλεσκόπιο 60 χιλιοστών, μεγαλύτερα τηλεσκόπια θα σας αποκαλύψουν καταπληκτικές λεπτομέρειες. Χρησιμοποιήστε ένα μεγάλο τηλεσκόπιο σε σκοτεινό ουρανό για να δείτε τους λεπτούς σπειροειδείς βραχίονες του Μ51.
Πολύτιμοι λίθοι του Καλοκαιρινού Τριγώνου : Μετά τις 10.00 π.μ. στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, το Θερινό Τρίγωνο, το οποίο περιλαμβάνει τα αστέρια Vega (στην Λύρα), Deneb (στον Κύκνο) και Altair(στον Αετό) θα είναι πλήρως ορατά από τον ορίζοντα. Πολλοί ουράνιοι πολύτιμοι λίθοι βρίσκονται μέσα στα όρια του, συμπεριλαμβανομένου του νεφελώματος του Δαχτυλιδιού (Ring Nebula) M57, του νεφελώματοςDumbbell (M27), του ανοικτού αστρικού σμήνους Μ29 και το προκλητικό νεφέλωμα της Ημισελήνου (NGC 6888). Για να δείτε μια αναλαμπή αυτού του υπέροχου νεφελώματος θα χρειαστείτε ένα φίλτρο Οξυγόνου ΙΙΙ και ένα μεγαλύτερο τηλεσκόπιο.
Το καλοκαίρι είναι η εποχή για τα σφαιρικά σμήνη : Τα σφαιρικά σμήνη αστέρων είναι πυκνές μπάλες αστεριών, που είναι συγκεντρωμένες προς το κέντρο του Γαλαξία μας. Ο ουρανός τον Ιούνιο προσφέρει μερικά από τα καλύτερα σφαιρικά σμήνη. Μπορείτε να πάρετε κυάλια 50mm ή μεγαλύτερα, αλλά ένα τηλεσκόπιο 6’’ ή μεγαλύτερο, με μέτρια έως υψηλή ισχύ σας προσφέρει καλύτερες πιθανότητες για την ανάλυση των επιμέρους αστεριών.
Στον αστερισμό του Ηρακλή αναζητήστε το Μ92 και το ‘’Great Cluster ‘’M13.
Στον Σκορπιό ψάξτε για Μ4 και Μ80. Ο Οφιούχος είναι το σπίτι για έξι σφαιρικά σμήνη: Μ10, Μ12, Μ14, Μ107, Μ9 και Μ19. Μπορείτε να τα δείτε όλα αυτά?
Στο Σμήνος της Παρθένου : Μπορείτε να εξερευνήσετε ένα θησαυρό με σμήνη γαλαξιών, με ένα τηλεσκόπιο 6’’ ή μεγαλύτερο. Σκοπεύστε με το τηλεσκόπιο σας στον Γαλαξία Μ87 στον αστερισμό της Παρθένου και ξεκινήστε τη σάρωση γύρω στον νυχτερινό ουρανό. Πόσους γαλαξίες μπορείτε να δείτε?
Πρόκληση καλοκαιρινού ουρανού : Το 1825 από τον Γερμανό αστρονόμο Friedrich Georg Wilhelm von Struve ανακαλύφθηκε το νεφέλωμα NGC 6572, αρκετά φωτεινό για να το δείτε με ένα διοπτρικό τηλεσκόπιο 60mm. Ο ευκολότερος τρόπος για να το ανακαλύψετε είναι να κοιτάξετε ένα πράσινο άστρο στην περιοχή. Το NGC 6572 είναι ένα από τα πιο έντονα χρωματισμένα αντικείμενα στον νυχτερινό ουρανό. Μερικοί λένε ότι είναι πράσινο, άλλοι λένε ότι είναι μπλε. Εσείς τι πιστεύετε?
Όλα τα αντικείμενα που περιγράφονται μπορείτε εύκολα να τα δείτε σε ένα σκοτεινό ουρανό, μακριά από τα φώτα της πόλης και όταν το φως της σελήνης δεν επισκιάζει τα αστέρια.
Πληροφορίες για αστροπαρατήρηση
Τα βράδια του Μαϊου ο Λέων ανεβαίνει ψηλά στον ουρανό, ενώ οι Δίδυμοι βυθίζονται στα δυτικά μαζί με το κοντινό φωτεινό αστέρι, τον Capella. Ο εξίσου λαμπρός Αρκτούρος ανεβαίνει ψηλά.
Η Αφροδίτη, ο Αποσπερίτης είναι ψηλά στα δυτικά ανεβαίνοντας προς του Διδύμους. Το επόμενο φωτεινότερο άστρο στον νυχτερινό ουρανό, ο πλανήτης Δίας, είναι ψηλότερα στον ουρανό. Αν και δεν είναι τόσο λαμπρός όσο ο αδελφός του, ο γίγαντας Κρόνος, είναι στην καλύτερη φάση του έτους, λάμποντας όλη τη νύχτα.
29 Μαϊου : Ένας πρώιμος φάρος
Ο Spica βρίσκεται κοντά στα δεξιά της Σελήνης το σούρουπο. Το φωτεινότερο αστέρι της Παρθένου λάμπει σε μπλε-λευκό χρώμα, υποδεικνύοντας ότι η επιφάνεια του είναι κατά χιλιάδες βαθμούς περισσότερο θερμή από τον Ήλιο.
30 Μαϊου : Οφιούχος
Ο Οφιούχος είναι σε καλή θέση παρατήρησης απόψε. Ο μεγάλος αστερισμός φεύγει από τον ανατολικό ορίζοντα περίπου στις 22.00 και ταξιδεύει ψηλά κατά την διάρκεια της νύχτας. Τα περισσότερα από τα αστέρια του είναι σχετικά αχνά, οπότε χρειάζεστε την βοήθεια ενός χάρτη για να τα βρείτε.
31 Μαϊου : Η Σελήνη στον Ζυγό
Η ημισέληνος βρίσκεται σε ‘’ισορροπία’’ απόψε. Τα δύο φωτεινότερα αστέρια του Ζυγού είναι κοντά πάνω από την Σελήνη. Ο φωτεινός πλανήτης Κρόνος είναι λίγο μακρύτερα προς τα κάτω αριστερά της Σελήνης με τον πορτοκαλί Antares κάτω από τον Κρόνο.
1 Ιουνίου : Σελήνη και Κρόνος
Ο πλανήτης Κρόνος είναι σε καλή θέση παρατήρησης απόψε. Μοιάζει με ένα λαμπερό χρυσό αστέρι κοντά στην πάνω δεξιά πλευρά της Σελήνης το σούρουπο και παραμένει κοντά στην Σελήνη όλη τη νύχτα.
2 Ιουνίου : Σελήνη και Antares
Τα τόξα της πανσελήνου απλώνονται χαμηλά στον νότιο ουρανό απόψε. Συνοδεύεται από τον φωτεινό Antares, την καρδιά του Σκορπιού, και τον πλανήτη Κρόνο. Ο Antares βρίσκεται στα δεξιά της Σελήνης καθώς η νύχτα πέφτει με τον Κρόνο μακρύτερα στην επάνω δεξιά πλευρά της Σελήνης.
3 Ιουνίου : Ακολουθήστε τον Αρχηγό
Ψάξτε για τον φωτεινό λευκό Προκύονα χαμηλά στα δυτικά νωρίς το βράδυ. Το όνομα Προκύων σημαίνει ‘’πριν το σκυλί’’. Στα βορειότερα γεωγραφικά πλάτη, ο Προκύων ανατέλλει πριν από τον Σείριο (το Α του Μεγάλου Κυνός). Ωστόσο, όταν ευθυγραμμιστούν ο Σείριος πηγαίνει πρώτος πριν τον Κύνα (Σκύλο) και ο Προκύων ακολουθεί.
Σε απόσταση αναπνοής από τον Πλούτωνα
Το σκάφος ‘’New Horizons’’ πλησιάζει τον μακρινό παγωμένο ‘’κάτω κόσμο’’ και σύντομα θα τον προσεγγίσει επιτρέποντας στους επιστήμονες να λάβουν πολύτιμα νέα δεδομένα για αυτόν.
Όταν στις πιο σκοτεινές και κρύες εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος εντοπίστηκε ακόμα ένας πλανήτης πριν από 85 χρόνια, οι επιστήμονες του έδωσαν το όνομα του θεού του Κάτω Κόσμου, του Πλούτωνα.
Η απόσταση στην οποία βρίσκεται ο μακρινός παγωμένος ‘’Άδης’’ καθώς και το μικρό του μέγεθος, δεν είχαν επιτρέψει μέχρι στιγμής στους αστρονόμους να αποκτήσουν πολλές πληροφορίες για αυτόν. Κάτι που αναμένεται να αλλάξει σύντομα.
Με ποιόν τρόπο? Χάρη στο σκάφος ‘’New Horizons’’ το οποίο ύστερα από ένα επικό ταξίδι εννέα ετών και έχοντας ήδη καλύψει απόσταση περίπου 4,5 δις. χλμ. βρίσκεται στο τελικό στάδιο της προσέγγισης του στο σύστημα του Πλούτωνα.
Αν όλα πάνε καλά σύμφωνα με τον προγραμματισμό, το σκάφος αναμένεται να πλησιάσει τον Πλούτωνα στις 14 Ιουλίου, να καταγράψει κοντινές εικόνες από την επιφάνεια του και να συλλέξει διάφορα δεδομένα τόσο από τον ‘’κατεψυγμένο’’ κόσμο όσο και από τα φεγγάρια του.
Μάλιστα το New Horizons μετέδωσε ήδη νέες εικόνες και δεδομένα, από τα οποία προκύπτει ότι στον ορατό πόλο του Πλούτωνα υπάρχει πιθανώς ένα κάλυμμα πάγου από παγωμένο άζωτο.
Ο ένατος ‘’υποβιβασμένος’’ πλανήτης
Ο Πλούτωνας εντοπίστηκε το 1930 και αποτέλεσε τον ένατο πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Ωστόσο, το 2006 η διεθνής επιστημονική κοινότητα σε μια απόφαση που προκάλεσε πολλές συζητήσεις και αντιδράσεις, υποβίβασε τον Πλούτωνα στην κατηγορία των πλανητών-νάνων.
Την δεκαετία του 1970 ανακαλύφθηκε ένα σώμα να κινείται σε τροχιά γύρω από τον Πλούτωνα. Ονομάστηκε Χάροντας και ήταν το πρώτο φεγγάρι του. Τα τελευταία χρόνια εντοπίστηκαν άλλοι τέσσερις μικροί δορυφόροι του, που έλαβαν τις σχετικές με την μυθολογία του Πλούτωνα ονομασίες : Νύχτα, Ύδρα, Κέρβερος και Στύγα. Μάλιστα πρόσφατα οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ο Χάροντας ‘’αρπάζει’’ μέρος της ατμόσφαιρας του Πλούτωνα, φαινόμενο που εντοπίζεται για πρώτη φορά στο Σύμπαν.
Το πέρασμα από τον…κάτω κόσμο
Είναι αυτονόητη λοιπόν η προσμονή των επιστημόνων για τα δεδομένα που θα στείλει το ‘’New Horizons’’ από το σύστημα του Πλούτωνα. Ωστόσο το σκάφος δεν θα παραμείνει στον…κάτω κόσμο. Θα περάσει κοντά από αυτόν και τα φεγγάρια του και θα συνεχίσει το ταξίδι του στην Ζώνη Κάιπερ που εκτείνεται μετά τον Πλούτωνα.
Στην ζώνη αυτή βρίσκονται αμέτρητα μικρότερα και μεγαλύτερα παγωμένα διαστημικά σώματα, ορισμένα από τα οποία θα προσεγγίσει και θα μελετήσει.
Star Date – Βήμα Science
