Πάσχοντας, ὃπως ὃλοι οἱ Ἓλληνες, ἀπό τήν φορολογική ἐπέλαση τῶν κυβερνώντων (ὃλοι ἲδιοι εἶναι, μήν ἀκοῦτε, καί ὃλοι τά ἲδια θά κάνουν ὃταν γίνει ἡ ἐναλλαγή τους στήν ἐξουσία), ἒψαχνα στά παλαιά μου ἀρχεῖα γιά νά θυμηθῶ πῶς περνούσαμε,
τέλος πάντων, στά παλαιότερα χρόνια. Καί ὦ τοῦ θαύματος! Βρῆκα πολύτιμα ντοκουμέντα, πού εἶχαν ξαχασθεῖ ἀπό μένα καί τούς γονεῖς μου σέ κάποιο συρτάρι τοῦ ὑπογείου.
Τό πρῶτο ντοκουμέντο ἦταν ἓνα μπλέ βιβλιαράκι διαστάσεων 16Χ12 καί μέ τίτλο:
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Καί μέ κεφαλαῖα γράμματα στό μέσον:
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Καί μέ κεφαλαῖα γράμματα στό μέσον:
ΑΤΟΜΙΚΟΝ
ΒΙΒΛΙΑΡΙΟΝ
ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ
ΒΙΒΛΙΑΡΙΟΝ
ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ
Ὁ φορολογούμενος ἢμουν ἐγώ. Τό ἀνοίγω, καί τί νά δῶ; Λίγο ἒλλειψε νά πάθω ἐγκεφαλικό. Στίς σελίδες 6 καί 7 φαρδειά πλατειά, ἡ φορολογική ἀρχή μέ διαβεβαίωνε, ὃτι ὁ φόρος εἰσοδήματός μου γιά τό ἒτος 1973 (ἐπί ἐπάρατης χούντας, γιατί τό ἑπόμενο ἒτος ἒγινε ἡ μεταπολίτευση μέ τόν Κ. Καραμανλῆ) ἦταν μόλις…75 δραχμές, τίς ὁποῖες εἶχα ἐξοφλήσει καί δέν χρωστοῦσα τίποτα. Μέ τήν ὑπογραφή καί τήν σφραγίδα κάποιου Γεωρ. Χ. Μπροζιότη, ἢμουν φορολογικῶς ἐνήμερος. Τόσο ἁπλᾶ.
Ἐκείνη τήν ἐποχή ἐργαζόμουν σέ δύο ἐφημερίδες, στόν ΕΘΝΙΚΟ ΚΗΡΥΚΑ καί στήν ΗΜΕΡΗΣΙΑ τῶν ἀδελφῶν Ἀμοργιανοῦ, πού ἀγόρασε στήν συνέχεια ὁ Ἀνδρέας Μοθονιός, ἰδιαίτερος τοῦ Γεωρ. Παπανδρέου, καί στήν συνέχεια ὁ Μπόμπολας.Οἱ μέσες μηνιαῖες ἀποδοχές <τῶ καιρῶ ἐκείνω> ἦταν 3.000 δραχμές (τῶν βουλευτῶν καί τῶν ὑπουργῶν 33.000 δραχμές), ἢτοι ἐγώ εἰσέπραττα ἀπό τίς δύο ἐφημερίδες 6.000 δραχμές μηνιαίως. Ὁ μισθός αὐτός πολλαπλασιαζόμενος μέ τό 14 (τότε παίρναμε δῶρα καί ἐπίδομα ἀδείας), ἒδινε σύνολο 84.000 δραχμές. Ἐπί τοῦ ποσοῦ τούτου, τό κράτος μοῦ ζητοῦσε νά πληρώσω φόρο εἰσοδήματος τό 0,108% τοῦ εἰσοδήματός μου.
Ἐκείνη τήν ἐποχή τό ἐνοίκιο ἑνός διαμερίσματος δύο δωματίων ἦταν 1.200 δραχμές, καί ἓνα καινούργιο γερμανικό αὐτοκίνητο 1.000 κυβικῶν στοίχιζε 87.000 δραχμές, δηλαδή οἱ ἀποδοχές ἑνός ἒτους, ὃπως συμβαίνει ἀκριβῶς καί σήμερα. Μέ 10.000 ἓως 15.000 εὐρώ ἐτήσιο εἰσόδημα ἀγοράζεις ἓνα αὐτοκίνητο αὐτοῦ τοῦ κυβισμοῦ. Ἀλλά μέ τραπεζικό δάνειο καί μεγάλο ἐπιτόκιο. Τό ἲδιο συμβαίνει καί μέ τά νοίκια. Τότε πληρώναμε μαζί μέ τά κοινόχρηστα τίς μισές μηνιαῖες ἀποδοχές μας στό σπίτι. Σήμερα, ἲσως κάτι λιγώτερο, λόγω τῆς κρίσης. Ἀλλά τότε μποροῦσες νά ἀγοράσεις αὐτοκίνητο μέ δόσεις, ὑπογράφοντας ἁπλές διατακτικές χωρίς ἐπιτόκιο. Ὃσο γιά τήν βενζίνη, ἦταν πολύ φθηνή. Τήν ἀγοράζαμε μέ τό γαλόνι, πού ἰσοδυναμοῦσε μέ πέντε λίτρα.
Σήμερα ἡ ἀναλογία τοῦ φόρου εἰσοδήματος τῶν φορομπηχτῶν κυμαίνεται μεταξύ 30% καί 45% τοῦ εἰσοδήματος, ἂν λάβουμε ὑπ᾽ ὂψη καί τούς ἀβάστακτους ἒμμεσους φόρους μέ τούς ὑψηλούς συντελεστές ΦΠΑ, τόν ΕΝΦΙΑ, τήν κατάργηση δώρων, τίς συνεχεῖς μειώσεις μισθῶν καί συντάξεων, τήν εἰσφορά ἀλληλεγγύης, τήν κατάργηση ὡριμάνσεων κλπ., κάτι πού ἒχει ἐξαντλήσει τήν φοροδοτική ἱκανότητα τοῦ Ἓλληνος καί τά <φέσια> πρός τό δημόσιο διευρύνονται συνεχῶς.
Τότε λοιπόν ζούσαμε φτωχά, ἀλλά ζούσαμε, χωρίς τήν δαμόκλεια φορολογική σπάθη τοῦ κράτους. Μπορέσαμε μέ χαμηλότοκα δάνεια νά χτίσουμε τό σπίτι μας καί νά σπουδάσουμε τά παιδιά μας στά κατοπινά χρόνια.
Ποῦ 0,107 καί ποῦ 45%. Μέ σημερινά κριτήρια τό κράτος θά μοῦ ἒπαιρνε σάν φόρο είσοδήματος γύρω στίς 15.000 δραχμές. Καί ὃμως, μοῦ πῆρε μόνο 75 δραχμές.
Ὃμως ἀς μή παραπονιόμαστε. Ἒχομε δημοκρατία. Ἢ μήπως <δειμοκρατία>; (Τά ἂλογα τοῦ θεοῦ τοῦ πολέμου ἦσαν ὁ Φόβος καί ὁ Δεῖμος, δηλαδή ὁ τρόμος).
<Μέ τό ἀτομικόν βιβλιάριον φορολογουμένου – ὃπως ἒγραφε στήν τελευταία σελίδα – δύναται ὁ φορολογούμενος χωρίς τήν φροντίδα, ἑκάστοτε, ἐκδόσεως εἰδικῶν ἀποδεικτικῶν φορολογικῆς ἐνημερότητος, νά εἰσπράττει ἀπαιτήσεις ἒναντι τοῦ Δημοσίου καί παντός ἑτέρου (σήμερα τό κράτος δέν ἐπιστρέφει οὒτε τόν ΦΠΑ στίς ἐπιχειρήσεις) νά μετέχει εἰς διαγωνισμούς διά προμηθείας, ἐκτέλεσιν ἒργων κλπ., ὡς καί νά ἀποδημῆ εἰς τό ἐξωτερικόν>.
Τότε λοιπόν ζούσαμε φτωχά, ἀλλά ζούσαμε, χωρίς τήν δαμόκλεια φορολογική σπάθη τοῦ κράτους. Μπορέσαμε μέ χαμηλότοκα δάνεια νά χτίσουμε τό σπίτι μας καί νά σπουδάσουμε τά παιδιά μας στά κατοπινά χρόνια.
Ποῦ 0,107 καί ποῦ 45%. Μέ σημερινά κριτήρια τό κράτος θά μοῦ ἒπαιρνε σάν φόρο είσοδήματος γύρω στίς 15.000 δραχμές. Καί ὃμως, μοῦ πῆρε μόνο 75 δραχμές.
Ὃμως ἀς μή παραπονιόμαστε. Ἒχομε δημοκρατία. Ἢ μήπως <δειμοκρατία>; (Τά ἂλογα τοῦ θεοῦ τοῦ πολέμου ἦσαν ὁ Φόβος καί ὁ Δεῖμος, δηλαδή ὁ τρόμος).
<Μέ τό ἀτομικόν βιβλιάριον φορολογουμένου – ὃπως ἒγραφε στήν τελευταία σελίδα – δύναται ὁ φορολογούμενος χωρίς τήν φροντίδα, ἑκάστοτε, ἐκδόσεως εἰδικῶν ἀποδεικτικῶν φορολογικῆς ἐνημερότητος, νά εἰσπράττει ἀπαιτήσεις ἒναντι τοῦ Δημοσίου καί παντός ἑτέρου (σήμερα τό κράτος δέν ἐπιστρέφει οὒτε τόν ΦΠΑ στίς ἐπιχειρήσεις) νά μετέχει εἰς διαγωνισμούς διά προμηθείας, ἐκτέλεσιν ἒργων κλπ., ὡς καί νά ἀποδημῆ εἰς τό ἐξωτερικόν>.
ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ
Τό δεύτερο ξεχασμένο ντοκουμέντο πού βρῆκα μέ ἀνησύχησε. Ἦταν τοῦ ἒτου 1953, καί ἦταν ἓνα ἀτομικό βιβλιάριο ἐπισιτισμοῦ, μέ κίτρινα κουπόνια γιά τόν <ἂρτον> καί μπλέ γιά τά <διάφορα εἲδη>.
Ὁ κάτοχος τοῦ Ἀτομικοῦ Ἐπισιτιστικοῦ Δελτίου τοῦ Ὑπουργείου Ἐμπορίου (Διεύθυνσις Διανομῶν), πήγαινε στόν μπακάλη τῆς γειτονιᾶς του καί ἀγόραζε διάφορα εἲδη σέ ποσότητες πού ἀντιστοιχοῦσαν ἀτομικά στόν καθένα, κόβοντας κουπόνια. Λαδάκι μέ τό δράμι, λίγο τυράκι, ἐλιές θροῦμπες, ἀλεύρι καί…μπρίκ μέ τήν σέσουλα ἀπό τό…βαρέλι, πού τότε ἦταν πάμφθηνο ἀλλά δέν ἂρεσε σέ κανένα σχεδόν καί σήμερα εἶναι πανάκριβο ἓδεσμα τῶν σαλονιῶν γιά λίγους. Μετά πήγαινε στόν φούρναρη καί ἒπαιρνε τήν μερίδα τοῦ ψωμιοῦ πού ἐδικαιοῦτο. Οὒτε ψίχουλο παραπάνω. Καί θυμᾶμαι τόν ἀείμνηστο ἐπίτιμο πού δήλωσε σέ συνέντευξή του ὃτι αὐτός εἶχε τρία τέτοια δελτία γιά τόν ἑαυτό του, ἐπειδή…πεινοῦσε πολύ.
Καί προειδοποιοῦσε μεταξύ ἂλλων τό ΑΤΟΜΙΚΟΝ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ.
<Τό παρόν βιβλιάριον φυλάσσεται μέ τήν εὐθύνην τοῦ κατόχου του. Ἀντικατάστασις κατά τήν διάρκειαν τῆς τετραμήνου ἰσχύος του λόγω ἀπωλείας ἢ ἂλλης αἰτίας δέν ἐνεργεῖται. (Προφανῶς τόν λόγο εἶχαν τότε οἱ μαυραγορίτες). Ἓκαστον κουπόνι ἂρτου ἀντιστοιχεῖ εἰς μίαν μερίδα ἂρτου καί ἰσχύει μόνον κατά τό δεκαήμερον εἰς ὃ τοῦτο ἀνάγεται>.
Ὁ κάτοχος τοῦ Ἀτομικοῦ Ἐπισιτιστικοῦ Δελτίου τοῦ Ὑπουργείου Ἐμπορίου (Διεύθυνσις Διανομῶν), πήγαινε στόν μπακάλη τῆς γειτονιᾶς του καί ἀγόραζε διάφορα εἲδη σέ ποσότητες πού ἀντιστοιχοῦσαν ἀτομικά στόν καθένα, κόβοντας κουπόνια. Λαδάκι μέ τό δράμι, λίγο τυράκι, ἐλιές θροῦμπες, ἀλεύρι καί…μπρίκ μέ τήν σέσουλα ἀπό τό…βαρέλι, πού τότε ἦταν πάμφθηνο ἀλλά δέν ἂρεσε σέ κανένα σχεδόν καί σήμερα εἶναι πανάκριβο ἓδεσμα τῶν σαλονιῶν γιά λίγους. Μετά πήγαινε στόν φούρναρη καί ἒπαιρνε τήν μερίδα τοῦ ψωμιοῦ πού ἐδικαιοῦτο. Οὒτε ψίχουλο παραπάνω. Καί θυμᾶμαι τόν ἀείμνηστο ἐπίτιμο πού δήλωσε σέ συνέντευξή του ὃτι αὐτός εἶχε τρία τέτοια δελτία γιά τόν ἑαυτό του, ἐπειδή…πεινοῦσε πολύ.
Καί προειδοποιοῦσε μεταξύ ἂλλων τό ΑΤΟΜΙΚΟΝ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΟΝ ΔΕΛΤΙΟΝ.
<Τό παρόν βιβλιάριον φυλάσσεται μέ τήν εὐθύνην τοῦ κατόχου του. Ἀντικατάστασις κατά τήν διάρκειαν τῆς τετραμήνου ἰσχύος του λόγω ἀπωλείας ἢ ἂλλης αἰτίας δέν ἐνεργεῖται. (Προφανῶς τόν λόγο εἶχαν τότε οἱ μαυραγορίτες). Ἓκαστον κουπόνι ἂρτου ἀντιστοιχεῖ εἰς μίαν μερίδα ἂρτου καί ἰσχύει μόνον κατά τό δεκαήμερον εἰς ὃ τοῦτο ἀνάγεται>.
Ἒγραφε καί ἂλλες προειδοποιήσεις τό βιβλιάριο, ἀλλά τέλος πάντων, σοῦ ἐξασφάλιζε ἀξιοπρεπῶς τόν ἂρτον τόν ἐπιούσιον. Λέτε νά φθάσουμε κι ἐμεῖς σήμερα στό ἀτομικό βιβλιάριο ἐπισιτισμοῦ;
Διόλου ἀπίθανο. Πάντως, ἀπό νά παίρνουμε σισίτιο ἀπό τήν Ἐκκλησία, τρόφιμα ἀπό τούς δήμους μέ τό <ὃλοι ἐμεῖς μποροῦμε> καί νά ψάχνουμε στούς σκουπιδοτενεκέδες, τό ἀτομικό δελτίο ἐπισιτισμοῦ εἶναι καλλίτερο.
Κι αὐτό τό σύνθημα πού χρησιμοποιοῦν οἱ διάφορες φιλανθρωπικές ὀργανώσεις γιά νά ταΐσουν τούς πεινασμένους Ἓλληνες <ὃλοι μαζί μποροῦμε>, ἂς τό χρησιμοποιήσουμε ὃλοι μέ μία μικρή τροποποίηση:
<Ὃλοι μαζί μποροῦμε νά τούς διώξουμε>.
Διόλου ἀπίθανο. Πάντως, ἀπό νά παίρνουμε σισίτιο ἀπό τήν Ἐκκλησία, τρόφιμα ἀπό τούς δήμους μέ τό <ὃλοι ἐμεῖς μποροῦμε> καί νά ψάχνουμε στούς σκουπιδοτενεκέδες, τό ἀτομικό δελτίο ἐπισιτισμοῦ εἶναι καλλίτερο.
Κι αὐτό τό σύνθημα πού χρησιμοποιοῦν οἱ διάφορες φιλανθρωπικές ὀργανώσεις γιά νά ταΐσουν τούς πεινασμένους Ἓλληνες <ὃλοι μαζί μποροῦμε>, ἂς τό χρησιμοποιήσουμε ὃλοι μέ μία μικρή τροποποίηση:
<Ὃλοι μαζί μποροῦμε νά τούς διώξουμε>.
ΚΩΣΤΑΣ ΔΟΥΚΑΣ
