Η περιοχή της Αττικής υπέφερε από την έλλειψη νερού από την αρχαιότητα.Η λειψυδρία που βασάνιζε..
από τότε τους κατοίκους, εξηγείται από το μύθο για την ονομασία της πόλης των Αθηνών, που θέλει τον Ποσειδώνα και την Αθηνά να μονομαχούν για το όνομα της πόλης.
από τότε τους κατοίκους, εξηγείται από το μύθο για την ονομασία της πόλης των Αθηνών, που θέλει τον Ποσειδώνα και την Αθηνά να μονομαχούν για το όνομα της πόλης.
Το νερό που προσέφερε ο Ποσειδώνας σαν δώρο για την πόλη δεν εντυπωσίασε τους υπόλοιπους Θεούς- κριτές της μονομαχίας, οι οποίοι χάρισαν τη νίκη στη θεά Αθηνά και την ελιά που επέλεξε να δωρίσει στην πόλη.
Ο θυμός του Ποσειδώνα για την υποτίμηση του πολύτιμου δώρου κυνηγάει από τότε τους κατοίκους της πόλης που υπέφεραν από έλλειψη νερού. Οι κάτοικοι του λεκανοπεδίου ανάλογα με τα μέσα κάθε εποχής, έκαναν κατά καιρούς διάφορες προσπάθειες για να εξασφαλίσουν νερό.
Στην αρχαιότητα, η λειψυδρία ανάγκασε τον νομοθέτη Σόλωνα να θεσπίσει ειδικό νόμο για την κατανάλωση νερού, που διατήρησε και αργότερα ο Πεισίστρατος. Μάλιστα, για την τήρηση του νόμου είχε θεσπιστεί ειδική επιτροπή που επέβαλε πρόστιμα στους υπερκαταλανωτές. Οι Αθηναίοι κατασκεύασαν υδραγωγεία, πηγάδια, δημόσιες βρύσες, δημιούργησαν ακόμα και το επάγγελμα του νερουλά στη σύγχρονη εποχή, που γυρνούσε στις γειτονιές και πουλούσε νερό.
Στο άκουσμα της φωνής του νερουλά, οι νοικοκυρές έτρεχαν να προμηθευτούν λίγο νερό
Οι προσπάθειες αυτές έλυναν μόνο παροδικά το πρόβλημα και όταν μετά τη μικρασιατική καταστροφή ο πληθυσμός της Αττικής πολλαπλασιάστηκε, η ανάγκη για υδροδότηση της περιοχής έγινε επιτακτική. Η σύμβαση που υπογράφτηκε το 1925 μεταξύ του ελληνικού δημοσίου, της αμερικανικής εταιρίας ΟΥΛΕΝ και της Τράπεζας των Αθηνών για χρηματοδότηση υδροδοτικών έργων, ήταν το πρώτο βήμα για να ξεδιψάσει η Αττική.
Τότε δημιουργήθηκε και η Ελληνική Εταιρία Υδάτων με κύρια αρμοδιότητά της την εποπτεία των έργων. Το μεγαλύτερο από τα έργα αυτά ήταν το φράγμα του Μαραθώνα.
Η κατασκευή του φράγματος που ξεδίψασε την Αττική
Τρία χρόνια χρειάστηκαν (1926-1929) για να ανεγερθεί το φράγμα του Μαραθώνα το οποίο δημιούργησε την ομώνυμη τεχνητή λίμνη στη συμβολή των χειμάρρων Χαράδρου και Βαρνάβα.
Η κατασκευή του τοξωτού φράγματος απασχόλησε σχεδόν 2.000 άτομα στα οποία είχε παραχωρηθεί δωρεάν στέγαση και σίτιση. Τα μέσα της εποχής δεν επέτρεπαν στους εργάτες να επιστρέφουν καθημερινά στα σπίτια τους στην Αθήνα κι έτσι παρέμειναν στην περιοχή του Μαραθώνα, μέχρι την ολοκλήρωση του έργου.
Οι προσπάθειες αυτές έλυναν μόνο παροδικά το πρόβλημα και όταν μετά τη μικρασιατική καταστροφή ο πληθυσμός της Αττικής πολλαπλασιάστηκε, η ανάγκη για υδροδότηση της περιοχής έγινε επιτακτική. Η σύμβαση που υπογράφτηκε το 1925 μεταξύ του ελληνικού δημοσίου, της αμερικανικής εταιρίας ΟΥΛΕΝ και της Τράπεζας των Αθηνών για χρηματοδότηση υδροδοτικών έργων, ήταν το πρώτο βήμα για να ξεδιψάσει η Αττική.
Τότε δημιουργήθηκε και η Ελληνική Εταιρία Υδάτων με κύρια αρμοδιότητά της την εποπτεία των έργων. Το μεγαλύτερο από τα έργα αυτά ήταν το φράγμα του Μαραθώνα.
Η κατασκευή του φράγματος που ξεδίψασε την Αττική
Τρία χρόνια χρειάστηκαν (1926-1929) για να ανεγερθεί το φράγμα του Μαραθώνα το οποίο δημιούργησε την ομώνυμη τεχνητή λίμνη στη συμβολή των χειμάρρων Χαράδρου και Βαρνάβα.
Η κατασκευή του τοξωτού φράγματος απασχόλησε σχεδόν 2.000 άτομα στα οποία είχε παραχωρηθεί δωρεάν στέγαση και σίτιση. Τα μέσα της εποχής δεν επέτρεπαν στους εργάτες να επιστρέφουν καθημερινά στα σπίτια τους στην Αθήνα κι έτσι παρέμειναν στην περιοχή του Μαραθώνα, μέχρι την ολοκλήρωση του έργου.
Η επένδυσή του φράγματος εξ ολοκλήρου από Πεντελικό μάρμαρο, όμοιο με αυτό του Παρθενώνα, είναι παγκόσμια αποκλειστικότητα.
Μάλιστα, για την επεξεργασία του μαρμάρου επιστρατεύτηκαν χιλιάδες γυναίκες που δούλευαν νυχθημερόν.
Για την ολοκλήρωση του έργου κατασκευάστηκε μια σήραγγα μήκους 13,4 χιλιομέτρων μέσω της οποίας θα μεταφέρονταν το νερό από το Μαραθώνα στην Αθήνα.
Η σήραγγα αυτή είναι γνωστή ως σήραγγα του Μπογιατίου και κατέληγε στη σημερινή περιοχή του Αγίου Στεφάνου και της Άνοιξης. Για τη διάνοιξη της σήραγγας εργάστηκαν περίπου 450 άτομα.
Προκειμένου να υδροδοτείται σωστά η σήραγγα, κατασκευάστηκε ένας μαρμάρινος πύργος, που έλεγχε μέσω ειδικών βανών, την τροφοδοσία της σήραγγας με νερό.
Όταν το έργο ήταν έτοιμο, ο Ελευθέριος Βενιζέλος μετρούσε ήδη ένα χρόνο ως πρωθυπουργός της Ελλάδας, αφού είχε κερδίσει με το κόμμα των Φιλελευθέρων τις εκλογές της 19ης Αυγούστου του 1928.
Έτσι στις 20 Οκτωβρίου 1928 παρουσία και του προέδρου της δημοκρατίας Ναύαρχου Κουντουριώτη, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος εγκαινίασε το μεγάλο αυτό έργο και «ξεδίψασε» την Αττική.
Από την Ούλεν στον Ψινάκη
Σήμερα ο Μαραθώνας αποτελεί εφεδρική λίμνη για την υδροδότηση της Αττικής, αφού τις ανάγκες πλέον καλύπτουν ο Μόρνος και η Υλίκη.
Το φράγμα και η λίμνη είναι επισκέψιμα και προσφέρονται για βόλτα κοντά στην Αθήνα. Μάλιστα με πρόσφατη υπουργική απόφαση η λίμνη αποχαρακτηρίζεται από το ειδικό καθεστώς και θα μπορέσει να αξιοποιηθεί.
Όπως δήλωσε ο Δήμαρχος Μαραθώνα Ηλίας Ψινάκης, το σχέδιο προβλέπει η λίμνη να αξιοποιηθεί για αναψυχή: «Θα γίνει ένας παράδεισος με βαρκάκια, ποδηλατοδρόμους, jogging, δηλ. θα γίνει αυτό που της αξίζει. Ένας τουριστικός παράδεισος και ένας ρομαντικός χώρος άθλησης και αναψυχής που θα μπορούμε να απολαμβάνουμε όλοι μας».
Μάλιστα, για την επεξεργασία του μαρμάρου επιστρατεύτηκαν χιλιάδες γυναίκες που δούλευαν νυχθημερόν.
Για την ολοκλήρωση του έργου κατασκευάστηκε μια σήραγγα μήκους 13,4 χιλιομέτρων μέσω της οποίας θα μεταφέρονταν το νερό από το Μαραθώνα στην Αθήνα.
Η σήραγγα αυτή είναι γνωστή ως σήραγγα του Μπογιατίου και κατέληγε στη σημερινή περιοχή του Αγίου Στεφάνου και της Άνοιξης. Για τη διάνοιξη της σήραγγας εργάστηκαν περίπου 450 άτομα.
Προκειμένου να υδροδοτείται σωστά η σήραγγα, κατασκευάστηκε ένας μαρμάρινος πύργος, που έλεγχε μέσω ειδικών βανών, την τροφοδοσία της σήραγγας με νερό.
Όταν το έργο ήταν έτοιμο, ο Ελευθέριος Βενιζέλος μετρούσε ήδη ένα χρόνο ως πρωθυπουργός της Ελλάδας, αφού είχε κερδίσει με το κόμμα των Φιλελευθέρων τις εκλογές της 19ης Αυγούστου του 1928.
Έτσι στις 20 Οκτωβρίου 1928 παρουσία και του προέδρου της δημοκρατίας Ναύαρχου Κουντουριώτη, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος εγκαινίασε το μεγάλο αυτό έργο και «ξεδίψασε» την Αττική.
Από την Ούλεν στον Ψινάκη
Σήμερα ο Μαραθώνας αποτελεί εφεδρική λίμνη για την υδροδότηση της Αττικής, αφού τις ανάγκες πλέον καλύπτουν ο Μόρνος και η Υλίκη.
Το φράγμα και η λίμνη είναι επισκέψιμα και προσφέρονται για βόλτα κοντά στην Αθήνα. Μάλιστα με πρόσφατη υπουργική απόφαση η λίμνη αποχαρακτηρίζεται από το ειδικό καθεστώς και θα μπορέσει να αξιοποιηθεί.
Όπως δήλωσε ο Δήμαρχος Μαραθώνα Ηλίας Ψινάκης, το σχέδιο προβλέπει η λίμνη να αξιοποιηθεί για αναψυχή: «Θα γίνει ένας παράδεισος με βαρκάκια, ποδηλατοδρόμους, jogging, δηλ. θα γίνει αυτό που της αξίζει. Ένας τουριστικός παράδεισος και ένας ρομαντικός χώρος άθλησης και αναψυχής που θα μπορούμε να απολαμβάνουμε όλοι μας».
